Η σχέση του ανθρώπου με τα κατοικίδια ζώα συντροφιάς έχει ξεκινήσει εδώ και πολλά χρόνια, όταν άρχισε και η εξημέρωσή τους. Τα παιδιά αγαπούν ιδιαίτερα τα ζώα. Στην σημερινή εποχή, τα κίνητρα των παιδιών για απόκτηση ενός κατοικίδιου ζώου είναι η παρέα και το παιχνίδι.
Η συμβίωση με ένα ζώο καθίσταται ευεργετική και έχει πολλαπλά οφέλη για τα παιδιά. Τα παιδιά που έχουν κατοικίδια ζώα έχουν την ευκαιρία να μάθουν περισσότερα για τον κύκλο της ζωής δηλαδή την αναπαραγωγή, τη γέννηση, τα γηρατειά , την ασθένεια και τον θάνατο, να διευρύνουν την συναισθηματική τους νοημοσύνη και να γίνουν περισσότερο υπεύθυνα ως προς την φροντίδα τους. Από τη πλευρά τους τα ζώα προσφέρουν άδολη αγάπη, συναισθηματική υποστήριξη και ασφάλεια στα παιδιά. Μέσω των κατοικίδιων ζώων καλλιεργούνται ο σεβασμός σε κάθε έμβιο ον, ο ανθρωπισμός και η οικολογική συνείδηση.
Η ανατροφή των παιδιών πρέπει να περιλαμβάνει και το σεβασμό προς όλα τα έμβια όντα. Αυτό επιτυγχάνεται πρώτα με την έμπρακτη συμπεριφορά των γονέων απέναντι στα ζώα και έπειτα τις επισκέψεις σε ζωολογικούς κήπους ή φάρμες, σε αγροτικές περιοχές και χωριά και σε μουσεία φυσικής ιστορίας. Τα παιδιά πρέπει να έρχονται σε επαφή με τον κόσμο των ζώων μέσα από βιβλία, ταινίες και σχετικούς ιστότοπους. Οι εκδηλώσεις που περιλαμβάνουν ζώα είναι διασκεδαστικές και εκπαιδευτικές για όλη την οικογένεια.
Συχνά η παιδική κακοποίηση των ζώων είναι προάγγελος ενήλικης επιθετικότητας και εγκληματικότητας. Γι αυτό μαθαίνοντας από νωρίς στο παιδί το σεβασμό προς τα ζώα, του προσφέρουμε ένα πολύτιμο εφόδιο για ένα σωστό τρόπο συμπεριφοράς ενάντια στην οποιαδήποτε μορφή βίας.
Όταν τελικά η οικογένεια αποφασίσει να υιοθετήσει ένα κατοικίδιο ζώο, οι γονείς πρέπει να ενημερώσουν τα παιδιά για τις αλλαγές στην καθημερινότητα τους και τους ρόλους που πρέπει να αναλάβουν. Οι γονείς πριν να αποφασίσουν να αποκτήσουν ένα ζώο, πρέπει να κατανοήσουν ότι η επιλογή του ζώου, η προστασία των παιδιών από τις μολύνσεις που πιθανόν μπορούν να υποστούν από αυτά, ο χώρος τον οποίον διαθέτουν, η προθυμία και συμμετοχή των ιδίων στη φροντίδα του ζώου, είναι παράγοντες τους οποίους θα πρέπει να σκεφτούν σοβαρά πριν καταλήξουν στην τελική απόφαση. Η απόκτηση ενός κατοικίδιου ζώου είναι μια πολύ σοβαρή απόφαση που θα αλλάξει την ζωή της οικογένειας, γι αυτό και δεν πρέπει να χαρίζεται σαν στα δώρο σε γιορτές ή γενέθλια.
Τέλος, η ένταξη ενός κατοικίδιου ζώου στην καθημερινότητα θα πρέπει πάντα να αντιμετωπίζεται σαν προσθήκη ενός μέλους στην οικογένεια και είναι γεγονός ότι θα είναι ένα μέλος που θα ομορφύνει την ζωή μας.
Γενικές κατευθυντήριες οδηγίες για επαφή παιδιών με ζώα.
- Τα παιδιά πρέπει να συμπεριφέρονται με ασφάλεια και σεβασμό σε ένα ζώο στην ύπαιθρο, σε ζωολογικό κήπο ή σε ένα φιλικό σπίτι με ζώο.
- Τα παιδιά πρέπει να πλένουν τα χέρια ή να χρησιμοποιούν αντισηπτικό χεριών μετά από κάθε επαφή με ζώα και πριν από κάθε γεύμα. Επίσης μετά την επαφή με ζωικά προϊόντα, ζωοτροφές ή το περιβάλλον των ζώων.
- Μικρά παιδιά που δε μπορούν να ακολουθήσουν οδηγίες σχετικές με την καθαριότητα των χεριών μετά από επαφή με κάποιο ζώο, δεν πρέπει να έρχονται σε επαφή μαζί τους.
- Τα άγρια ζώα δεν κάνουν για κατοικίδια.
- Η επαφή ανθρώπου-ζώου, ιδίως εάν εμπλέκονται σε αυτή παιδιά κάτω των πέντε (5) ετών πρέπει να γίνεται κάτω από επίβλεψη ενηλίκου.
- Τα επιθετικά ή άγρια ζώα πρέπει να εκθέτονται μέσα σε κλουβιά ή κάτω από κατάλληλους περιορισμούς.
- Τα κατοικίδια ζώα δεν πρέπει να περιπλανώνται, να πετούν ελεύθερα ή να έρχονται σε επαφή με άγρια ζώα.
- Μην καθαρίζετε τα κλουβιά πουλιών σε νεροχύτες ή οπουδήποτε αλλού, όπου προετοιμάζεται και καταναλώνεται το φαγητό (κουζίνα, τραπεζαρία).
- Φροντίστε ώστε τα κατοικίδιά σας να λαμβάνουν την κατάλληλη κτηνιατρική φροντίδα, συμπεριλαμβανομένων και των απαραίτητων εμβολιασμών (και κατά της λύσσας).
- Κρατήστε τα κατοικίδιά σας σε καθαρό και απαλλαγμένο από εντερικά παράσιτα, ψύλλους, τσιμπούρια, περιβάλλον.
- Σε ζωολογικούς κήπους, το προσωπικό το οποίο εκθέτει τα ζώα για εκπαιδευτικούς σκοπούς, πρέπει να γνωρίζει πολύ καλά πώς να τα χειριστεί για αποφυγή τραυματισμών, αλλά και την αποφυγή μετάδοσης ζωο-ανθρωπονόσων.
- Μεγάλη προσοχή απαιτείται στην συναναστροφή μεγαλόσωμων ή επιθετικών κατοικίδιων ζώων, κυρίως σκυλιών με πολύ μικρά παιδιά, προς αποφυγή τραυματισμών.
Ειδικές κατευθυντήριες οδηγίες για συγκεκριμένα ζώα
- Ψάρια: Όταν καθαρίζετε ένα ενυδρείο να χρησιμοποιείτε γάντια μιας χρήσης και να μη χύνετε το νερό του σε νεροχύτες, που χρησιμοποιούνται για την παρασκευή φαγητού ή τη συλλογή πόσιμου νερού.
- Ερπετά (χελώνες, φίδια, σαύρες): Δεν πρέπει να βρίσκονται στους ίδιους χώρους με παιδιά κάτω των πέντε (5) ετών, ούτε και θα πρέπει παιδιά κάτω των (5) να μπορούν να έρχονται σε άμεση επαφή με αυτά τα ζώα.
- Αμφίβια και χελώνες : Για την πρόληψη μόλυνσης από σαλμονέλα, τα παιδιά κάτω των 5 ετών δεν πρέπει να έρχονται σε άμεση επαφή με αυτά.
- Ζώα της φάρμας: Ορισμένα ζώα (π.χ. νεαρά μηρυκαστικά και πουλερικά) αποβάλλουν σημαντικό αριθμό E.coli, σαλμονέλας, καμπυλοβακτηριδίου και κρυπτοσποριδίου. Επομένως αυτά τα ζώα δεν είναι κατάλληλα για άμεση επαφή με τα παιδιά, εκτός κι αν εξασφαλιστεί σχολαστική προσοχή στην προσωπική υγιεινή.
Ζώα που δεν συνιστάται η επαφή τους με παιδιά:
- Εκ φύσεως επικίνδυνα ζώα (π.χ. λιοντάρια, τίγρεις, αρκούδες)
- Πρωτεύοντα θηλαστικά (π.χ. μαϊμούδες, πίθηκοι)
- Θηλαστικά και ζώα υψηλού κινδύνου μετάδοσης λύσσας (νυχτερίδες, ρακούν, κουνάβια, αλεπούδες κλπ)
- Επιθετικά ή απρόβλεπτα άγρια ή και κατοικίδια ζώα
- Αδέσποτα ζώα με άγνωστο ιστορικό υγείας και εμβολιασμού
- Δηλητηριώδεις αράχνες ή αράχνες που παράγουν τοξίνες, έντομα, ερπετά και αμφίβια
Κατευθυντήριες οδηγίες για ασφαλή προσέγγιση παιδιών/σκυλιών:
Η πρόληψη κατά των δαγκωμάτων από σκυλιά θα πρέπει να περιλαμβάνεται κατά κάποιο τρόπο στις υποχρεώσεις των γονιών προς τα παιδιά τους. Έτσι είναι σημαντικό για τους γονείς:
- Να επιβλέπουν όλες τις επαφές μεταξύ των παιδιών τους με σκυλιά.
- Να διδάξουν τα παιδιά τους να μην πλησιάζουν άγνωστα σκυλιά.
- Να μάθουν τα παιδιά τους να ζητούν άδεια από τον ιδιοκτήτη ενός σκυλιού προτού το χαϊδέψουν.
Οφέλη στην υγεία
Η επαφή του παιδιού με τα ζώα ενισχύει το ανοσοποιητικό του σύστημα και έρευνες έχουν παρατηρήσει ότι τα παιδιά που έχουν κατοικίδια αρρωσταίνουν λιγότερο. Επίσης το παιχνίδι με τα ζώα ή μια βόλτα μαζί τους είναι μια θαυμάσια ευκαιρία για άσκηση.
Ανακεφαλαιώνοντας όλα τα παραπάνω συμπεραίνουμε εύκολα πόσα θετικά στοιχεία έχει η συμβίωση των παιδιών με τα ζώα. Η ένταξη ενός κατοικίδιου ζώου στην καθημερινότητα θα πρέπει πάντα να αντιμετωπίζεται σαν προσθήκη ενός μέλους στην οικογένεια που θα ομορφύνει την ζωή μας και θα μας προσφέρει απεριόριστη αγάπη.
Δε θα πρέπει βέβαια να ξεχνάμε ότι για να είναι πετυχημένη αυτή η συνύπαρξη οικογένειας και κατοικίδιου, θα πρέπει η επιλογή υιοθεσίας ενός ζώου να είναι αποτέλεσμα μιας συνειδητής απόφασης και ώριμης σκέψης. Ένα ζώο έχει ευθύνες, χρειάζεται φροντίδα ,προσωπική ενασχόληση, υπομονή και σίγουρα έχει και κάποια έξοδα που δεν μπορούν να αποφευχθούν (κτηνίατρος, εμβόλια, τροφή).
Έχοντας σκεφτεί όλα τα παραπάνω ελπίζουμε να μην υπάρχει κανένας ενδοιασμός όταν σας ρωτήσει το παιδί σας : « Να πάρουμε ένα σκυλάκι;»
