Δηλητηριάσεις στα παιδιά

Δηλητηριάσεις στα παιδιά

Οι δηλητηριάσεις αποτελούν την πιο συχνή μορφή ατυχημάτων στα παιδιά. Η μεγάλη πλειοψηφία των δηλητηριάσεων συμβαίνουν μέσα στο σπίτι και κυρίως αφορούν παιδιά ηλικίας κάτω των 5 ετών. Ευτυχώς όμως  σπάνια υπάρχει θανατηφόρος κατάληξη. Αυξημένη νοσηρότητα και θνητότητα παρατηρούνται στις δηλητηριάσεις των εφήβων, οι οποίες δεν είναι ατυχηματικού χαρακτήρα, αλλά αυτοκτονικού, με σκόπιμη λήψη μεγαλύτερης ποσότητας δηλητηρίου.

Οι τοξικές ουσίες μπορούν να εισέλθουν στον οργανισμό μέσω της κατάποσης, της εισπνοής ή της επαφής με το δέρμα. Συνήθως στα μικρά παιδιά επικρατεί η δηλητηρίαση μέσω κατάποσης, δεδομένης  της συνήθειας και της περιέργειας των παιδιών  να δοκιμάζουν και να γεύονται τα πάντα.

Τα πιο συνήθη αίτια των δηλητηριάσεων στα παιδιά είναι:

Φάρμακα

• Παυσίπονα και αντιπυρετικά φάρμακα (ασπιρίνη, παρακεταμόλη, ιβουπροφένη κ.ά)
• Σκευάσματα σιδήρου
• Ηρεμιστικά φάρμακα, αντικαταθλιπτικά φάρμακα, αντιεπιληπτικά καρδιαγγειακά, αντιϋπερτασικά, αντιθυρεοειδικά, κουμαρινικά αιντιπηκτικά.
• Αντισταμινικά χάπια ή σιρόπια
• Αντιβηχικά σιρόπια και ρινικές σταγόνες
• Καθαρτικά
• Αντισηπτικά

Χημικά προϊόντα

• Χλωρίνη
• Οινόπνευμα
• Απορρυπαντικά πλυντηρίου ρούχων και πιάτων
• Υγρό πιάτων
• Καθαριστικά τουαλέτας
• Καλλυντικά που περιέχουν οινόπνευμα (κολόνιες, αρώματα)
• Αιθέρια έλαια
• Βαφές μαλλιών
• Πετρέλαιο
• Φωτιστικό οινόπνευμα
• Βενζίνη
• Νέφτι
• Προσάναμμα για τζάκι
• Εντομοκτόνα
• Εντομοαπωθητικές πλακέτες (πυρεθρίνες)
• Εντομοαπωθητικά φάρμακα κατοικίδιων ζώων
• Σκοροκτόνα, ναφθαλίνη, καμφορά
• Ποντικοφάρμακα
• Γεωργικά φάρμακα (ζιζανιοκτόνα, παρασιτοκτόνα)

Υγραέριο. Η εισπνοή υγραερίου είναι πολύ επικίνδυνη και δυνητικά θανατηφόρα.

Τσιγάρο. Η μάσηση του τσιγάρου ιδίως από βρέφη, αποτελεί αρκετά συνηθισμένη  δηλητηρίαση και θεωρείται αρκετά επικίνδυνη .

Ηλεκτρονικό τσιγάρο.  H υγρή νικοτίνη που πωλείται για την επαναγέμιση των ηλεκτρονικών τσιγάρων, μπορεί να προκαλέσει δηλητηρίαση με την κατάποσή της, την εισπνοή ή την απορρόφησή της  από το δέρμα ή τα μάτια.

Φυτά. Η κατάποση φύλλων ή καρπών  ορισμένων φυτών έχουν δηλητηριώδη δράση.(Νάρκισσος, ανθούριο, ορτανσία, κυκλάμινο, πικροδάφνη, αλεξανδρινό, κ.α.)

 Αλκοόλ: Η κατανάλωση έστω και μικρής ποσότητας αλκοόλ προκαλεί μέθη ή δηλητηρίαση στα παιδιά και είναι αρκετά επικίνδυνη.

Μπαταρίες. Η κατάποση των μικρών, στρογγυλών μπαταριών μπορεί αφενός να προκαλέσει απόφραξη αεροφόρων οδών κι αφετέρου να  προκαλέσει χημικό έγκαυμα στον οισοφάγο ή στον στόμαχο του παιδιού, μέσω έκλυσης καυστικών υγρών από την μπαταρία.

Τρόφιμα. Κάποια είδη αυτοφυών μανιταριών μπορούν να προκαλέσουν βαριά δηλητηρίαση

Ενδείξεις ότι ένα παιδί έχει υποστεί δηλητηρίαση:

• Εάν κρατά κάποια βλαβερή ουσία στα χέρια του ή έχει στοιχεία αυτής στα ρούχα, στο δέρμα του ή στο στόμα του.
• Εάν υπάρχει ένδειξη ότι λείπουν χάπια ή ποσότητα σιροπιού από τη συσκευασία.
• Εάν ομολογήσει ότι δοκίμασε κάποια ουσία .
• Εάν υπάρχουν συμπτώματα όπως ανησυχία, υπνηλία, διαταραχές συνείδησης, παραισθήσεις, σπασμοί, αιμορραγίες, έμετοι, διάρροιες ή δερματικές αλλοιώσεις, οφθαλμικός ερεθισμός.

Αντιμετώπιση δηλητηριάσεων

Σε κάθε περίπτωση δηλητηρίασης διατηρούμε την ψυχραιμία μας και χωρίς πανικό, διευκρινίζουμε το είδος του δηλητηρίου, τον χρόνο λήψης και  προσδιορίζουμε την ποσότητα που πιθανόν καταναλώθηκε. Καλούμε άμεσα το Κέντρο Δηλητηριάσεων 210-7793777 δηλώνοντας τα παραπάνω στοιχεία και ακολουθούμε πιστά τις εντολές του. Σε κάθε περίπτωση επικοινωνούμε με τον παιδίατρο και επί σοβαρών συμπτωμάτων μεταφέρουμε το παιδί στο πλησιέστερο νοσοκομείο.

Γενικά όμως πρέπει να γνωρίζουμε ότι:

Σε εισπνοή τοξικών ουσιών μεταφέρουμε το παιδί σε καθαρό αέρα και επί απώλειας συνείδησης  εφαρμόζουμε τεχνητή αναπνοή.

Σε δερματική έκθεση αφαιρούμε τα ρούχα και πλένουμε καλά το δέρμα του προσώπου και των ακάλυπτων σημείων του σώματος με νερό και σαπούνι για 20 λεπτά.

Σε οφθαλμική έκθεση πλένουμε τους οφθαλμούς με καθαρό νερό ή φυσιολογικό ορό για 20 λεπτά και αναζητάμε οφθαλμολογική εξέταση.

Σε κατάποση ουσίας ακολουθούμε τις οδηγίες του Κέντρου Δηλητηριάσεων. Σε γενικές γραμμές προκαλούμε έμετο όταν πρόκειται για λήψη τσιγάρου ή για λήψη φαρμάκων. Αντίθετα δεν προκαλούμε έμετο όταν πρόκειται για λήψη καυστικών ουσιών ή πετρελαιοειδών ή όταν ο ασθενής  εμφανίζει σπασμούς ή  απώλεια συνείδησης.

Πρόληψη δηλητηριάσεων

•  Τα φάρμακα που έχουν λήξει ή έχουν αλλοιωθεί τα πετάμε. Τα σιρόπια που συνήθως είναι εύγεστα και αρέσουν στα παιδιά, τα τοποθετούμε σε ψηλά ράφια ώστε να μην μπορούν να τα φτάσουν. Γενικά τα φάρμακα τα φυλάμε κλειδωμένα σε ξεχωριστό χώρο.
• Δεν δίνουμε φάρμακα χωρίς την συνταγή παιδιάτρου. Πριν χορηγήσουμε οποιοδήποτε φάρμακο διαβάζουμε καλά τις οδηγίες της συνταγής σχετικά με την δοσολογία που προτείνεται.
• Δεν μεταφέρουμε σε άδεια μπουκάλια φάρμακα ή χημικά προϊόντα.
• Τα καθαριστικά της τουαλέτας, τα εντομοκτόνα, τα κατσαριδοκτόνα, οι εντομοαπωθητικές πλακέτες πρέπει να βρίσκονται σε μέρος ασφαλές και μακριά από τα παιδιά. Προσοχή στη ναφθαλίνη και γενικά στα σκοροκτόνα, που συχνά πέφτουν στο πάτωμα.
• Τα τσιγάρα και το υγρό του ηλεκτρονικού τσιγάρου πρέπει να βρίσκονται σε απρόσιτα , για τα παιδιά, σημεία.
• Μεγάλη προσοχή στις μικρές στρογγυλές μπαταρίες που χρησιμοποιούνται στα ρολόγια χεριών, κομπιούτερ ,ζυγαριές κλπ.
• Πρέπει να αγοράζουμε καθαριστικά που φέρουν ειδικό καπάκι ασφαλείας.
• Στα παιδιά δεν πρέπει να χορηγείται οποιαδήποτε ποσότητα αλκοόλ είτε για δοκιμή είτε για αστείο.

Συμπέρασμα

Η αποφυγή των παιδικών δηλητηριάσεων είναι εφικτή μέσω της πρόληψης. Σημαντική είναι η εκπαίδευση του παιδιού για τη χρήση φαρμάκων και ουσιών που υπάρχουν στο περιβάλλον του σπιτιού. Ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται στα βρέφη που βάζουν καθετί στο στόμα, σε παιδιά που πήραν μόνα τους κάποιο φάρμακο και σε ζωηρά παιδιά που είναι επιρρεπή σε ατυχήματα. Τέλος, πρέπει πάντα να έχουμε εύκολα διαθέσιμο το τηλέφωνο του Κέντρου Δηλητηριάσεων.

Κέντρο Δηλητηριάσεων Τηλ. 210-7793777