Καλοκαίρι…με παιδιά!
Τα παιδιά λατρεύουν το καλοκαίρι! Αφήνουν πίσω τους το πρωινό ξύπνημα, το σχολείο και το διάβασμα και απολαμβάνουν ξέγνοιαστες στιγμές. Είναι η εποχή του χρόνου που συνδυάζεται με χαρά, διασκέδαση, ξεκούραση, επαφή με τη φύση και περισσότερη άσκηση. Είναι όμως και η εποχή που συμβαίνουν τα περισσότερα ατυχήματα, σε μικρούς και μεγάλους. Το καλοκαίρι κρύβει παγίδες και ενέχει αρκετούς κινδύνους. Οι κίνδυνοι αυτοί προέρχονται από τις υψηλές θερμοκρασίες, τη θάλασσα, το παιχνίδι στην εξοχή, το ποδήλατο και γενικά, την τάση των παιδιών να διερευνούν τα πάντα.
ΕΚΘΕΣΗ ΣΕ ΥΨΗΛΕΣ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΕΣ
Παρά το γεγονός ότι τα παιδιά, ιδιαίτερα τα μικρότερα των 4 ετών, είναι ιδιαίτερα ευπαθή στις υψηλές θερμοκρασίες διότι δεν έχουν επαρκείς θερμορυθμιστικούς μηχανισμούς, εν τούτοις μόνο το 4% των θανάτων από θερμοπληξία αφορά παιδιά. Η θερμοκρασία του σώματος αυξάνεται τόσο από την παραγωγή ενδογενούς θερμότητας (λειτουργία οργάνων και άσκηση), όσο και από την αύξηση της θερμοκρασίας του περιβάλλοντος. Η θερμότητα αποβάλλεται από την επιφάνεια του δέρματος, με τον ιδρώτα, την επαφή με ψυχρές επιφάνειες, τον ψυχρό αέρα του ανεμιστήρα και τον φυσικό αέρα. Η υψηλή θερμοκρασία του περιβάλλοντος και η παρατεταμένη έκθεση σε αυτήν, οδηγ
εί σε ανεξέλεγκτη αύξηση τη θερμοκρασία του σώματος και από ένα σημείο και πάνω, παύει να λειτουργεί ο θερμορυθμιστικός μηχανισμός.
Ποια είναι τα σημάδια της βλάβης από θερμότητα ;
Κατά σειρά σοβαρότητας, τα σημάδια αυτά ταξινομούνται ως ακολούθως:
- Ιδρώα (η κοινή ιδρωτσίλα)
- Οίδημα χεριών – ποδιών (κυρίως επί ενηλίκων). Λιγότερο συχνό εύρημα σε παιδιά.
- Λιποθυμικά επεισόδια (μετά από απότομη έγερση, επίμονη άσκηση ή αυτόματα), κυρίως επί εφήβων κοριτσιών με τις πρώτες ζέστες του Ιουνίου.
- Μυϊκές κράμπες
- Εξάντληση – παραισθήσεις
- Θερμοπληξία (θνησιμότητα 20-70%)
Ποια είναι τα μέτρα πρόληψης της θερμοπληξίας;
- Τα μικρά παιδιά πρέπει να αποφεύγουν την παρατεταμένη έκθεση σε θερμότητα και κυρίως να μην ασκούνται υπό δυσμενείς συνθήκες.
- Συχνή λήψη δροσερών ποτών.
- Έκθεση του σώματος με τα ελάχιστα ρούχα σε ανεμιστήρα.
Τέλος πρέπει να γνωρίζουμε ότι η παρουσία του ήλιου δεν είναι απαραίτητη για να προκληθεί θερμοπληξία. Οι ζεστές μέρες με χαμηλή νέφωση και υψηλή υγρασία, είναι επίσης επικίνδυνες.
ΘΑΛΑΣΣΑ
Πόσο συχνός είναι ο πνιγμός των παιδιών στο νερό; Είναι ο πνιγμός των παιδιών σιωπηλός;
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εκτιμά κατά προσέγγιση ότι χάνουν την ζωή τους ετήσια από πνιγμό 8 άτομα ανά 100.000 πληθυσμού. Το 40% αυτών αφορά σε παιδιά μικρότερα των 5 ετών. Σε μερικές πολιτείες των ΗΠΑ, καθώς και στην Αυστραλία, ο πνιγμός είναι η πρώτη αιτία θανάτου μεταξύ των ατυχημάτων, σε παιδιά 1-4 ετών. Ο πνιγμός των παιδιών είναι πράγματι ‘‘σιωπηλός’’ και αυτό κάνει δυσκολότερη τη διάσωση. Δηλαδή το παιδί βυθίζεται και βγαίνει από το νερό χωρίς να ζητήσει βοήθεια, ενώ οι κινήσεις πανικού θεωρούνται ότι είναι μέρος του παιχνιδιού. Στην ουσία το παιδί εκείνη τη στιγμή πνίγεται. Όταν τα παιδιά είναι στο νερό, τα μάτια μας πρέπει να είναι συνεχώς καρφωμένα επάνω τους.
Ποιες ώρες είναι καταλληλότερες να κολυμπούν τα παιδιά και για πόσο χρονικό διάστημα ;
Οι ώρες πριν τις 12:00 και μετά τις 17:00 είναι οι καλύτερες διότι η δύναμη του ήλιου είναι περιορισμένη.
Η διάρκεια δεν μπορεί να προσδιορισθεί διότι εξαρτάται από την ηλικία, τη δραστηριότητα, την πειθαρχία στις οδηγίες κ.α.
Ποιος είναι ο απαραίτητος εξοπλισμός των παιδιών στην παραλία;
Γυαλιά Ηλίου είναι ο πρώτος και σημαντικότερος εξοπλισμός. Γυαλιά απορροφητικά, ελαφρά, άθραυστα που προμηθευόμαστε από καταστήματα οπτικών ειδών. Το χρώμα του κρυστάλλου δεν παίζει κάποιο ρόλο στην απορρόφηση της υπεριώδους ακτινοβολίας. Τα παιδιά μέχρι την ηλικία των 18 ετών παίρνουν το 80% του συνόλου της υπεριώδους ακτινοβολίας που θα λάβουν σε όλη τη ζωή τους. Έτσι τα μάτια των παιδιών πρέπει να προστατεύονται με ιδιαίτερη επιμέλεια και συνεχώς, διότι στην ηλικία αυτή δεν είναι εύκολη η διαχείριση της υπεριώδους ακτινοβολίας.
Η χρήση αντηλιακών είναι η αμέσως επόμενη φροντίδα. Τα παιδιά που είναι μικρότερα των 5 ετών πρέπει να προστατεύονται με αντηλιακά που περιέχουν φυσικές αντανακλαστικές ουσίες (μέταλλα) και όχι με αντηλιακά που περιέχουν απορροφητικά της υπεριώδους ακτινοβολίας, δηλαδή χημικά φίλτρα. Τα δεύτερα, πολύ συχνά προκαλούν αλλεργικές αντιδράσεις στο ευαίσθητο παιδικό δέρμα.
Είναι απαραίτητο να τοποθετούμε συχνά αντηλιακό στα παιδιά και όχι μόνο μια φορά σε κάθε μπάνιο και σε επαρκή ποσότητα.
Όταν παίζουν στην ακτή, καλό είναι εκτός του αντηλιακού να φορούν ένα λευκό μπλουζάκι και καπέλο που να σκιάζει και τον αυχένα.
Σε ποια ηλικία μπορούμε να αφήσουμε τα παιδιά να κολυμπούν μόνα τους; Μέχρι πότε επιβάλλεται η χρήση σωσιβίου;
Δεν υπάρχει ηλικία και αυτή εξαρτάται από τον βαθμό ωριμότητας, την ικανότητα κολύμβησης και πειθαρχίας του παιδιού. Γενικά, τα μάτια μας πρέπει να είναι συνεχώς καρφωμένα επάνω στα παιδιά που κολυμπούν. Το παιδί πνίγεται ακαριαία, ιδιαίτερα στις πισίνες, όπου οι τραυματισμοί είναι συχνότεροι από ότι στη θάλασσα. Όσον αφορά τα σωσίβια, τα ‘‘μπρατσάκια’’ είναι ασφαλέστερα των σωσιβίων. Τα σωσίβια μπορεί να τα σπρώξει ο αέρας στα ανοιχτά με ταχύτητα μεγαλύτερη από την ταχύτητα κολύμβησής μας και να κινδυνεύσουμε και εμείς και το παιδί.
Πόσο απειλητικό είναι το περιβάλλον της παραλίας για τα παιδιά;
Έχει κινδύνους και αυτοί προέρχονται από έντομα, γυαλιά, σίδερα, καρφιά, αιχμηρές πέτρες. Για το λόγο αυτό στην παραλία πρέπει να φορούν πλαστικά πέδιλα με σκληρό πέλμα.
Προσοχή επίσης όταν υπάρχουν κοντά αιχμηρά βράχια. Οι βουτιές είναι ιδιαίτερα επικίνδυνες σε ρηχά νερά, όπως επίσης χρειάζεται προσοχή στα διάφορα μηχανοκίνητα σκάφη που κυκλοφορούν κατά μήκος της ακτής. Συνήθως αυτοί που τα χειρίζονται έχουν περιορισμένη εκπαίδευση σε θέματα ασφαλείας.
Πόσες ώρες πρέπει να περάσουν μετά τη λήψη γεύματος για να κολυμπήσει ένα παιδί; Μπορούμε να έχουμε κολατσιό στη θάλασσα;
Η λιποθυμία την ώρα της κολύμβησης ως συνέπεια της κατανάλωσης σημαντικής ποσότητας τροφής με ή χωρίς τη χρήση αλκοόλ, είναι φαινόμενο που το συναντά κανείς περισσότερο σε ενηλίκους και σε εφήβους.
Τα παιδιά καταναλώνουν συνήθως λιγότερη ποσότητα τροφής και κολυμπούν λιγότερο, ενώ παίζουν περισσότερο. Παρά ταύτα καλό είναι να μην μπαίνουν στο νερό νωρίτερα από 3 ώρες από τη λήψη της τροφής.
Το κολατσιό επιτρέπεται στην παραλία, δεδομένου ότι ο όρος «κολατσιό», αναφέρεται σε ένα πολύ μικρό πρόχειρο γεύμα.
Τι προορισμό να διαλέξουμε για οικογενειακές διακοπές; Τι πρέπει να έχουμε στις αποσκευές μας;
Όταν μια οικογένεια έχει βρέφη ή μικρά παιδιά καλό είναι να αποφεύγει τις διακοπές σε βραχονησίδες και άγονες γραμμές. Καλό θα ήταν να υπάρχει οδική πρόσβαση στον τόπο διακοπών, έτσι ώστε η μετακίνηση να μην εξαρτάται από καράβια, αεροπλάνα και καιρικές συνθήκες. Επίσης επιθυμητή είναι η ύπαρξη μιας στοιχειώδους ιατρικής φροντίδας στον τόπο διακοπών.
Στις αποσκευές μας απαραίτητα είναι ένα θερμόμετρο, αντιπυρετικά σιρόπια, αντισταμινικό φάρμακο και αλοιφή, που προτείνει ο παιδίατρος και πιθανόν κάποια φάρμακα για κάποιο ειδικό πρόβλημα που μπορεί να έχει το παιδί. Οπωσδήποτε, πρέπει πάντα να έχουμε μαζί το βιβλιάριο υγείας του παιδιού.
Αν εναποθέσουμε για κάποιο χρονικό διάστημα την φροντίδα των παιδιών στη γιαγιά και στον παππού, να μην ξεχνάμε ότι πολλές φορές είναι δύο μεγάλοι άνθρωποι που συχνά η αντοχή τους είναι περιορισμένη, αλλά και η φιλοσοφία για τη ζωή και οι συνήθειες διαφορετικές.
Αν τα παιδιά επίσης συμμετέχουν σε κατασκήνωση ή άλλα καλοκαιρινά προγράμματα, πρέπει να γίνεται έλεγχος στον χώρο που θα φιλοξενηθούν τα παιδιά, καθώς επίσης και στα άτομα τα οποία θα τα συνοδεύουν και θα τα απασχολήσουν. Απαραίτητα πρέπει να υπάρχει ενήλικας να επιβλέπει τα παιδιά όλες τις ώρες και οι γονείς πρέπει να είναι ενήμεροι για όλες τις δραστηριότητες που προσφέρει η κατασκήνωση ή το πρόγραμμα.
Τέλος, οι γονείς δεν πρέπει να ξεχνούν ότι το καλοκαίρι οφείλουν να διαθέσουν περισσότερο ποιοτικό χρόνο στα παιδιά τους, να χαλαρώσουν μαζί τους ,να επικοινωνήσουν ουσιαστικά μ’ αυτά, να χτίσουν αναμνήσεις και να συσφίξουν τις οικογενειακές σχέσεις. Τα παιδιά πάνω απ’ όλα επιθυμούν και έχουν ανάγκη ένα ποιοτικό, ουσιαστικό, ανέμελο καλοκαίρι με τους γονείς και τα αδέλφια τους!
Σταυρούλα Εμμ. Τόγκα – Παιδίατρος
Καλό και δημιουργικό καλοκαίρι!