(Sudden Infant Death Syndrome – SIDS)
Το Σύνδρομο αιφνιδίου βρεφικού θανάτου (SIDS) αναφέρεται στους θανάτους βρεφών που δεν μπορούν να εξηγηθούν μετά από μια λεπτομερή εξέταση που περιλαμβάνει εξέταση χώρου, ιατρική νεκροψία και εξέταση του κλινικού ιστορικού. Πρόκειται δηλαδή, για ένα βρέφος που πεθαίνει ξαφνικά στο κρεβατάκι του χωρίς προφανή αιτία. Συμβαίνει σπάνια, αλλά είναι από τις συχνότερες αιτίες θανάτου στα βρέφη. Τα αίτια είναι άγνωστα. Οι περισσότερες περιπτώσεις συμβαίνουν σε μωρά 2-6 μηνών, αλλά αφορά τα βρέφη μέχρι και την ηλικία του 1 έτους.
Με ποιο τρόπο όμως μπορούν οι νέοι γονείς να προστατέψουν το παιδί τους;
Υπάρχουν σαφείς οδηγίες για την ασφάλεια του βρέφους σε 3 τομείς: στον ύπνο, στην φροντίδα του βρέφους, στις συνήθειες και στην συμπεριφορά των γονέων και στην θερμοκρασία του βρέφους.
ΥΠΝΟΣ
- Ύπνος σε ύπτια θέση (ανάσκελα) πάντοτε. Ο ύπνος σε πλαϊνή ή πρηνή (μπρούμυτα) θέση δεν είναι ασφαλής και δεν συστήνεται. Η ύπτια θέση ύπνου δεν αυξάνει τον κίνδυνο πνιγμού και εισρόφησης σε βρέφη, ακόμα και σε αυτά με γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, αφού έχουν προστατευτικούς μηχανισμούς των αεροφόρων οδών. Τα βρέφη πρέπει να συνεχίσουν να τοποθετούνται ανάσκελα μέχρι την ηλικία του ενός έτους. Όταν το βρέφος μπορεί μόνο του να γυρίσει από ανάσκελα μπρούμυτα ή το αντίστροφο, μπορεί να του επιτραπεί να παραμείνει στη θέση που έχει πάρει.
- Χρήση στερεάς επιφάνειας ύπνου: Ένα στερεό(συμπαγές) στρώμα κρεβατιού, καλυμμένο με σεντόνι που εφαρμόζεται κάτω από το στρώμα με λαστιχάκι, είναι η συστηνόμενη επιφάνεια ύπνου για μείωση κινδύνου SIDS και ασφυξίας. Δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται μαξιλάρια αντί για στρώματα, ούτε ως συμπληρώματα στρώματος. Μαλακά στρωσίδια όπως μαξιλάρια, παπλώματα ή κουβερτούλες δεν πρέπει να τοποθετούνται κάτω από το κοιμισμένο βρέφος, ακόμα κι αν καλύπτονται από σεντόνι που εφαρμόζει. Αν χρησιμοποιείται αδιάβροχο κάλυμμα στρώματος, πρέπει να είναι λεπτό και να εφαρμόζει καλά στο στρώμα.
- Βρεφικά κρεβατάκια, φορητά κρεβατάκια, παρκάκια για παιχνίδια ή ψάθινα κρεβατάκια πρέπει να ακολουθούν τα εγκεκριμένα πρότυπα ασφαλείας και να διαθέτουν τις απαραίτητες πιστοποιήσεις.
- Τα βρέφη πρέπει να κοιμούνται στο δωμάτιο των γονιών, τουλάχιστον μέχρι την ηλικία των 6 μηνών, αλλά όχι στο ίδιο κρεβάτι. Υπάρχουν στοιχεία ότι αυτό μειώνει τον κίνδυνο SIDS κατά περίπου 50%. Τα βρέφη μπορούν να μεταφέρονται στο κρεβάτι των γονέων για τάισμα ή ηρεμία, αλλά πρέπει να κοιμούνται στο κρεβατάκι τους, όταν ο γονιός είναι έτοιμος να κοιμηθεί. Λόγω του εξαιρετικά ψηλού κινδύνου SIDS και ασφυξίας σε καναπέδες και πολυθρόνες, τα βρέφη δεν πρέπει να ταϊζονται εκεί, αφού υπάρχει μεγάλος κίνδυνος ο γονιός να αποκοιμηθεί. Η Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής (ΑΑΡ) δεν συστήνει καμία κατάσταση μοιράσματος του κρεβατιού σαν ασφαλή.
ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΒΡΕΦΟΥΣ – ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΓΟΝΕΩΝ
- Οι έγκυες γυναίκες πρέπει να έχουν προγεννητική φροντίδα. Υπάρχουν επιδημιολογικά δεδομένα που συνδέουν λιγότερο κίνδυνο SIDS στα βρέφη των οποίων οι μητέρες είχαν προγεννητική φροντίδα.
- Αποφυγή έκθεσης σε καπνό τσιγάρου κατά την εγκυμοσύνη και μετά την γέννηση. Τόσο το κάπνισμα της εγκύου, όσο και καπνός στο περιβάλλον του βρέφους μετά την γέννηση είναι μεγάλος κίνδυνος για SIDS. Οι μητέρες δεν πρέπει να καπνίζουν κατά την εγκυμοσύνη ούτε μετά την γέννηση του βρέφους. Ο κίνδυνος SIDS είναι ιδιαίτερα ψηλός εάν το βρέφος μοιράζεται το κρεβάτι με ένα καπνιστή.
- Οι οικογένειες πρέπει να εφαρμόζουν αυστηρούς κανόνες για ένα καθαρό από καπνό, σπίτι και αυτοκίνητο και να μην επιτρέπουν την έκθεση του βρέφους στο δευτερογενές κάπνισμα, σε όλους τους χώρους.
- Αποφυγή της αλκοόλης και των παράνομων ουσιών κατά την εγκυμοσύνη και μετά τον τοκετό. Υπάρχει αυξημένος κίνδυνος SIDS όταν υπάρχει, πριν και μετά τον τοκετό, έκθεση στην αλκοόλη και σε παράνομες ουσίες. Το ίδιο ισχύει και για τον πατέρα, ιδίως αν κοιμάται σε κοινό κρεβάτι με το βρέφος.
- Συστήνεται ο αποκλειστικός θηλασμός μέχρι την ηλικία των 6 μηνών. Οποιοσδήποτε βαθμός θηλασμού είναι περισσότερο προστατευτικός από το μη θηλασμό.
- Εξετάστε το ενδεχόμενο να δώσετε πιπίλα στο βρέφος κατά τον ύπνο. Αν και ο μηχανισμός δεν είναι ξεκάθαρος, μελέτες έχουν δείξει προστατευτικό αποτέλεσμα της πιπίλας έναντι του SIDS. Το προστατευτικό αποτέλεσμα παραμένει κατά την διάρκεια του ύπνου, ακόμα και αν η πιπίλα πέσει από το στόμα του βρέφους. Εάν το βρέφος αρνηθεί την πιπίλα δεν πρέπει να πιεστεί να την δεχτεί. Για τα βρέφη που θηλάζουν καθυστερούμε τη χορήγηση πιπίλας μέχρι να σταθεροποιηθεί ο θηλασμός, συνήθως την 3η-4η εβδομάδα ζωής.
- Τα βρέφη πρέπει να εμβολιάζονται σύμφωνα με τις οδηγίες. Πρόσφατες αποδείξεις δείχνουν ότι οι εμβολιασμοί μπορεί να έχουν προστατευτική επίδραση στο SIDS. Τα βρέφη επίσης πρέπει να εξετάζονται στις επισκέψεις ρουτίνας από τον παιδίατρο, σύμφωνα με τις οδηγίες.
ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ ΒΡΕΦΟΥΣ
- Τα βρεφικά ρούχα πρέπει να κρατούν ζεστό το βρέφος, χωρίς το πιθανό κίνδυνο να σκεπάσουν η να παγιδεύσουν το κεφάλι. Υπερβολικό τύλιγμα και σκέπασμα του προσώπου και της κεφαλής πρέπει να αποφεύγονται.
- Αποφυγή υπερθέρμανσης. Η θερμοκρασία του δωματίου δεν πρέπει να υπερβαίνει τους 22 βαθμούς,
- Τα βρέφη πρέπει να ντύνονται ανάλογα με το περιβάλλον. Οι γονείς πρέπει να εκτιμούν το βρέφος για σημεία υπερθέρμανσης, όπως την εφίδρωση ή αν νοιώθουν ζεστό το στήθος του στο άγγιγμα.
- Τα βρέφη πρέπει να εμβολιάζονται σύμφωνα με τις οδηγίες. Πρόσφατες αποδείξεις δείχνουν ότι οι εμβολιασμοί μπορεί να έχουν προστατευτική επίδραση στο SIDS. Τα βρέφη επίσης πρέπει να εξετάζονται από τον παιδίατρο, στις επισκέψεις ρουτίνας σύμφωνα με τις οδηγίες.
