Συχνές παθήσεις δοντιών στα βρέφη και παιδιά – Φροντίδα δοντιών και πρόληψη οδοντικών προβλημάτων
Τερηδόνα
Τα παιδικά δόντια (νεογιλά και μόνιμα) είναι πολύ ευαίσθητα στην τερηδόνα. Η τερηδόνα είναι μια ασθένεια που προκαλεί το σταδιακό σάπισμα του δοντιού και τελικά, αν αφεθεί χωρίς θεραπεία, την ολοσχερή καταστροφή του.
Ουλίτιδα
Μια άλλη πάθηση που προσβάλλει πολύ συχνά τα παιδικά δόντια είναι η ουλίτιδα (επιφανειακή φλεγμονή στα ούλα, τα οποία είναι ερεθισμένα και ματώνουν).
Ευτυχώς στα παιδιά η ουλίτιδα δεν προκαλεί συνήθως μόνιμες βλάβες ή απώλεια των δοντιών. Αν δεν θεραπευτεί όμως έγκαιρα, μπορεί να εγκατασταθεί και στη μόνιμη οδοντοφυΐα και να συνοδεύει το άτομο ακόμα και στην ενηλικίωσή του.
Eφηβική περιοδοντίτιδα
H εφηβική περιοδοντίτιδα είναι μια σπάνια, αλλά αρκετά επιθετική μορφή περιοδοντίτιδας που προσβάλλει εφήβους και οφείλεται στην ορμονική έκρηξη της εφηβικής ηλικίας.
Μελανή χρωστική
Η μελανή χρωστική εμφανίζει τα δόντια με καφέ ή μαύρα στίγματα, τα οποία μπορεί να εμφανίζονται ως φαρδιές λωρίδες ή να καλύπτουν και όλη την επιφάνεια του δοντιού. Συμβαίνει σε περιοχές των δοντιών που δεν βουρτσίζονται σωστά. Τα δόντια αυτά φαίνονται χαλασμένα, αλλά δεν είναι. Η μελανή χρωστική έχει συσχετισθεί με χαμηλό τερηδονικό κίνδυνο στα παιδιά. Συχνά αποτελεί αισθητικό πρόβλημα και αιτία επίσκεψης στο παιδοοδοντιατρείο. Παρότι καθαρίζονται τα δόντια από τον παιδοδοντίατρο, η χρωστική επανεμφανίζεται αρκετά σύντομα μετά την αφαίρεση της. Το σωστό βούρτσισμα και η χρήση οδοντικού νήματος σταδιακά θα απαλλάξουν το στόμα του παιδιού από τη μελανή χρωστική.
Τρίξιμο δοντιών
Είναι μια κατάσταση συνήθης στα παιδιά μέχρι περίπου την ηλικία των 10-12 ετών και σχετίζεται με ψυχολογικό stress. Παρατηρείται συχνότερα στα μικρά παιδιά ηλικίας 4-5 ετών και ιδίως κατά τη διάρκεια του νυχτερινού ύπνου. Μέχρι την ηλικία των 12 ετών δεν χρειάζεται ειδική αντιμετώπιση. Αν όμως συνεχιστεί πέρα από την ηλικία των 12-13 ετών, είναι δυνατόν να τριφτούν οι μασητικές επιφάνειες των δοντιών, οπότε και θα πρέπει να αντιμετωπιστεί με την κατασκευή ενός νάρθηκα.
Υπενασβεστίωση
Η υπενασβεστίωση είναι μία βλάβη των δοντιών που περιλαμβάνει κηλίδες άσπρες, κίτρινες ή καφέ πάνω στα δόντια, οι οποίες προκαλούν αισθητικό πρόβλημα και προκαλούν ευαισθησία στο παιδί, ακόμη και όταν πίνει νερό ή βουρτσίζει τα δόντια του. Το σημαντικό είναι ότι τα δόντια που εμφανίζουν υπενασβεστίωση μπορεί να τερηδονιστούν ή να σπάσουν πολύ γρήγορα. Η αιτία της πάθησης αυτής δεν είναι πλήρως διευκρινισμένη. Ενοχοποιούνται διάφοροι περιβαλλοντικοί παράγοντες (τοξίνες από τον θηλασμό, λοιμώξεις, χαμηλό βάρος γέννησης, λήψη αντιβιοτικών, καισαρική τομή κ.α) που επιδρούν κατά την περίοδο που διαπλάθεται η αδαμαντίνη (σμάλτο) με αποτέλεσμα να λείπει από την αδαμαντίνη η κατάλληλη ποσότητα μετάλλων.
Εφόσον τα νεογιλά δόντια θα αλλάξουν, τι πειράζει αν χαλάσουν;
Πολλοί γονείς νιώθουν δυσάρεστη έκπληξη όταν μαθαίνουν πως το παιδί τους, ηλικίας 3 ετών έχει χαλασμένα δόντια και χρειάζεται θεραπεία!
Αρκετοί γονείς επίσης σκέφτονται ότι τα νεογιλά δόντια είναι προσωρινά, καθώς θα αντικατασταθούν αργότερα από τα μόνιμα, οπότε δεν χρειάζεται να ασχοληθούν με την θεραπεία τους. Αυτό όμως είναι λάθος. Τα νεογιλά δόντια αποτελούν τους οδηγούς για τη σωστή ανατολή και διευθέτηση των μόνιμων δοντιών. Το σάπισμα και η πρόωρη απώλεια των νεογιλών δοντιών μπορεί να προκαλέσει ορθοδοντικές ανωμαλίες, διαταραχές στην διάπλαση των μονίμων δοντιών, αλλά και γενικότερες συνέπειες στη μάσηση, τη φώνηση, τη σωματική και ψυχική υγεία του παιδιού.
Άλλωστε, για μία μεγάλη χρονική περίοδο στο στόμα του παιδιού συνυπάρχουν παιδικά και μόνιμα δόντια. Εάν υπάρχουν προβλήματα στα παιδικά δόντια, αυτά εύκολα μπορούν να μεταδοθούν και στα μόνιμα. Οπότε τα νεογιλά δόντια χρήζουν προσοχής και φροντίδας από την ανατολή τους.
Η φροντίδα των δοντιών του βρέφους
Η φροντίδα των δοντιών αρχίζει με την εμφάνιση του πρώτου δοντιού. Ο καθαρισμός γίνεται αρχικά με γάζα και νερό, στην συνέχεια με ένα γάντι δαχτύλου και νερό και μεγαλώνοντας χρησιμοποιούμε μια μαλακή οδοντόβουρτσα και ποσότητα οδοντόπαστας περιεκτικότητας σε φθόριο 1000ppm σε ελάχιστη ποσότητα (ίχνος), δύο φορές την ημέρα, η μία εκ των οποίων πρέπει να είναι οπωσδήποτε το βράδυ.
Μητρικός θηλασμός – Χρήση Μπιμπερό – τερηδόνα
Ο συνεχής και παρατεταμένος νυκτερινός μητρικός θηλασμός μετά την ηλικία των 18 μηνών και η παρατεταμένη χρήση μπιμπερό, που περιέχει γάλα ή ζαχαρώδη ροφήματα, μπορεί να προκαλέσουν την εμφάνιση τερηδόνας βρεφικής ηλικίας. Για την σχέση του παρατεταμένου νυχτερινού μητρικού θηλασμού και της βρεφικής τερηδόνας υπάρχουν αντικρουόμενα επιστημονικά δεδομένα. Για τον λόγο αυτόν ο συνεχής νυκτερινός μητρικός θηλασμός πρέπει να αποφεύγεται μετά από την ανατολή των πρώτων 10 νεογιλών δοντιών. Σε περίπτωση που η μητέρα θέλει να εξακολουθήσει να θηλάζει, θα πρέπει να καθαρίζει προσεκτικά το στόμα και τα δόντια του παιδιού από τα υπολείμματα γάλακτος. Η χρήση του μπιμπερό πρέπει να διακόπτεται μέχρι την ηλικία των 18-24 μηνών και σε καμία περίπτωση δεν πρέπει το παιδί να κοιμάται με μπιμπερό που περιέχει οτιδήποτε άλλο εκτός από νερό. Επίσης πρέπει να γνωρίζουμε ότι καταλυτικό ρόλο στην έναρξη της τερηδόνας παίζει η μόλυνση του βρέφους με τα στοματικά μικρόβια. Για αυτό η μητέρα πρέπει να φροντίσει την δική της στοματική υγιεινή, έτσι ώστε να μην μεταδοθούν με το σάλιο στο μωρό αυτά τα μικρόβια, καθώς επίσης πρέπει να αποφεύγονται τα φιλιά στόμα με στόμα.
Διατροφή – τερηδόνα
Τροφές πλούσιες σε ζάχαρη που κολλάνε πολύ εύκολα στα δόντια όπως, τα γλυφιτζούρια, οι καραμέλες, οι σοκολάτες πρέπει να καταναλώνονται με μέτρο, όπως επίσης και οι τροφές πλούσιες σε άμυλο όπως τα πατατάκια και το ψωμί τα οποία τείνουν να κολλούν ανάμεσα στα δόντια. Ακόμη ροφήματα πλούσια σε ζάχαρη όπως τα αναψυκτικά πρέπει να αποφεύγονται, ενώ το λεμόνι και παρόμοιες τροφές υψηλές σε οξέα πιθανόν να διαβρώσουν το σμάλτο των δοντιών. Μετά την κατανάλωση των παραπάνω τροφών πρέπει να ακολουθεί σχολαστικό βούρτσισμα και καθαρισμός δοντιών.