Κινητό: 6932756552 | Ιατρείο: 210-4640170 togastav@gmail.com
Σταφυλοκοκκικές λοιμώξεις σε βρέφη και παιδιά

Σταφυλοκοκκικές λοιμώξεις σε βρέφη και παιδιά

Σταφυλοκοκκικές λοιμώξεις σε βρέφη και παιδιά

Το καλοκαίρι, μια συχνή αιτία επισκέψεων στο παιδιατρικό ιατρείο είναι οι σταφυλοκοκκικές δερματικές λοιμώξεις. Ο χρυσίζων σταφυλόκοκκος είναι ένας θετικός κατά Gram κόκκος, ο οποίος προκαλεί συχνά δερματικές λοιμώξεις, αλλά και σπανιότερα μπορεί να προκαλέσει σοβαρότερες λοιμώξεις του κατώτερου αναπνευστικού συστήματος, του ουροποιητικού συστήματος, βακτηριαιμία και ενδοκαρδίτιδα. Ο χρυσίζων σταφυλόκοκκος αποτελεί μέλος της φυσιολογικής χλωρίδας του ανθρώπου, χωρίς να προκαλεί νόσηση στους περισσότερους ανθρώπους. Όταν, όμως, υπάρξει δερματικός τραυματισμός ο σταφυλόκοκκος μπορεί να εισέλθει στην πληγή προκαλώντας λοίμωξη. Τα παιδιά είναι ιδιαίτερα επιρρεπή στις λοιμώξεις του σταφυλόκοκκου καθώς το μικρόβιο μεταδίδεται κυρίως με τα χέρια και με τις ρινικές εκκρίσεις.
Το καλοκαίρι αυξάνεται η επίπτωση των σταφυλοκοκκικών δερματικών λοιμώξεων στα παιδιά, γιατί αυξάνει η θερμοκρασία και η εφίδρωση του δέρματος, αυξάνονται  τα δήγματα των εντόμων και επίσης, τα παιδιά συνωστίζονται σε παιδοτόπους, παιδικές χαρές και παραλίες. Ο σταφυλόκοκκος μπορεί να υπάρχει ακόμα και σε φαγητό που δεν έχει απολυμανθεί καλά. Πρόκειται λοιπόν, για ένα βακτήριο που μπορεί να προκαλέσει σοβαρή λοίμωξη και γι΄αυτό είναι σημαντικό να αναγνωρίζουμε τα συμπτώματά του, αλλά και πώς μπορούμε να προφυλαχθούμε  από αυτό. Η σταφυλοκοκκική λοίμωξη εμφανίζεται στο δέρμα με ερυθρό επίπονο οίδημα και τη χαρακτηριστική μελιτόχροη  πυορροούσα  εφελκίδα. Πολύ συχνά μία εφελκίδα βρίσκεται εντός της ρινικής κοιλότητας, στην ρινοχειλική αύλακα ή γύρω από το στόμα. Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις μπορεί να δημιουργηθεί δοθιήνας και δερματικό απόστημα και να απαιτηθεί διάνοιξη και παροχέτευση του πύου. Η καλύτερη πρόληψη είναι το πολύ καλό πλύσιμο των χεριών, αλλά και το κάλυμμα οποιασδήποτε πληγής στο δέρμα. Επίσης τα παιδιά πρέπει να προστατεύονται από τα δήγματα των εντόμων, αλλά και να αντιμετωπίζονται άμεσα όταν συμβαίνουν, για να μειώνεται ο κνησμός που προκαλεί την λύση της συνεχείας του δέρματος και την είσοδο του μικροβίου στον οργανισμό. Επιπλέον τα παιδιά πρέπει να τηρούν τους κανόνες υγιεινής με καθημερινό μπάνιο, αυστηρή χρήση προσωπικών αντικειμένων, τακτικό κόψιμο νυχιών, αλλά και να αποφεύγουν την επαφή με άλλα παιδιά που έχουν ανοιχτές δερματικές βλάβες. Αν μολυνθεί το παιδί: Το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνετε, αν παρατηρήσετε κάποια δερματική αλλαγή στο παιδί, είναι να απευθυνθείτε στον παιδίατρό σας. Οι μικρές δερματικές βλάβες μπορούν  να θεραπευτούν με ειδικά φαρμακευτικά σκευάσματα όπως αντιμικροβιακές αλοιφές και επιθέματα. Για τις πιο σοβαρές περιπτώσεις απαιτείται η χορήγηση αντιβιοτικής αγωγής και σπάνια χρειάζεται νοσηλεία σε νοσοκομείο. Τέλος, αν το παιδί νοσεί επαναλαμβανόμενα από σταφυλόκοκκο, πρέπει να αναζητηθεί στο περιβάλλον ο φορέας του μικροβίου, ώστε να θεραπευτεί και να σταματήσουν έτσι οι αναμολύνσεις,

Καλοκαίρι…με παιδιά!

Καλοκαίρι…με παιδιά!

Καλοκαίρι…με παιδιά!

Τα παιδιά λατρεύουν το καλοκαίρι! Αφήνουν πίσω τους το πρωινό ξύπνημα, το σχολείο και το διάβασμα και απολαμβάνουν ξέγνοιαστες στιγμές. Είναι η εποχή του χρόνου που συνδυάζεται με χαρά, διασκέδαση, ξεκούραση, επαφή με τη φύση και περισσότερη άσκηση. Είναι όμως και η εποχή που συμβαίνουν τα περισσότερα ατυχήματα, σε μικρούς και μεγάλους. Το καλοκαίρι κρύβει παγίδες και ενέχει αρκετούς κινδύνους. Οι κίνδυνοι αυτοί προέρχονται από τις υψηλές θερμοκρασίες, τη θάλασσα, το παιχνίδι στην εξοχή, το ποδήλατο και γενικά, την τάση των παιδιών να διερευνούν τα πάντα.

ΕΚΘΕΣΗ ΣΕ ΥΨΗΛΕΣ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΕΣ

Παρά το γεγονός ότι τα παιδιά, ιδιαίτερα τα μικρότερα των 4 ετών, είναι ιδιαίτερα ευπαθή στις υψηλές θερμοκρασίες διότι δεν έχουν επαρκείς θερμορυθμιστικούς μηχανισμούς, εν τούτοις μόνο το 4% των θανάτων από θερμοπληξία αφορά παιδιά. Η θερμοκρασία του σώματος  αυξάνεται τόσο από την παραγωγή ενδογενούς θερμότητας (λειτουργία οργάνων και άσκηση), όσο και από την αύξηση της θερμοκρασίας του περιβάλλοντος. Η θερμότητα αποβάλλεται από την επιφάνεια του δέρματος, με τον ιδρώτα, την επαφή με ψυχρές επιφάνειες, τον ψυχρό αέρα του ανεμιστήρα και τον  φυσικό αέρα. Η υψηλή θερμοκρασία του περιβάλλοντος και η παρατεταμένη έκθεση σε αυτήν, οδηγ

εί σε ανεξέλεγκτη αύξηση τη θερμοκρασία του σώματος και από ένα σημείο και πάνω, παύει να λειτουργεί ο θερμορυθμιστικός μηχανισμός.

Ποια είναι τα σημάδια της βλάβης από θερμότητα ;

Κατά σειρά σοβαρότητας, τα σημάδια αυτά ταξινομούνται ως ακολούθως:

  1. Ιδρώα (η κοινή ιδρωτσίλα)
  2. Οίδημα χεριών – ποδιών (κυρίως επί ενηλίκων). Λιγότερο συχνό εύρημα σε παιδιά.
  3. Λιποθυμικά επεισόδια (μετά από απότομη έγερση, επίμονη άσκηση ή αυτόματα), κυρίως επί εφήβων κοριτσιών με τις πρώτες ζέστες του  Ιουνίου.
  4. Μυϊκές κράμπες
  5. Εξάντληση – παραισθήσεις
  6. Θερμοπληξία (θνησιμότητα 20-70%)

Ποια  είναι  τα  μέτρα  πρόληψης  της  θερμοπληξίας;

  • Τα μικρά παιδιά πρέπει να αποφεύγουν την παρατεταμένη έκθεση σε θερμότητα και κυρίως να μην ασκούνται υπό δυσμενείς συνθήκες.
  •  Συχνή λήψη δροσερών ποτών.
  • Έκθεση του σώματος με τα ελάχιστα ρούχα σε ανεμιστήρα.

Τέλος πρέπει να γνωρίζουμε ότι η παρουσία του ήλιου δεν είναι απαραίτητη για να προκληθεί θερμοπληξία. Οι ζεστές μέρες με χαμηλή νέφωση και υψηλή υγρασία, είναι επίσης  επικίνδυνες.

ΘΑΛΑΣΣΑ

Πόσο συχνός είναι ο πνιγμός των παιδιών στο νερό; Είναι ο πνιγμός των παιδιών σιωπηλός;

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εκτιμά κατά προσέγγιση ότι χάνουν την ζωή τους ετήσια από πνιγμό 8 άτομα ανά 100.000 πληθυσμού. Το 40% αυτών αφορά σε παιδιά μικρότερα των 5 ετών. Σε μερικές πολιτείες των ΗΠΑ, καθώς και στην Αυστραλία, ο πνιγμός είναι η πρώτη αιτία θανάτου μεταξύ των ατυχημάτων, σε παιδιά 1-4 ετών. Ο πνιγμός των παιδιών είναι πράγματι ‘‘σιωπηλός’’ και αυτό κάνει δυσκολότερη τη διάσωση. Δηλαδή το παιδί βυθίζεται και βγαίνει από το νερό χωρίς να ζητήσει βοήθεια, ενώ οι κινήσεις πανικού θεωρούνται ότι είναι μέρος του παιχνιδιού. Στην ουσία το παιδί εκείνη τη στιγμή πνίγεται. Όταν τα παιδιά είναι στο νερό, τα μάτια μας πρέπει να  είναι συνεχώς καρφωμένα επάνω τους.

Ποιες ώρες είναι καταλληλότερες να κολυμπούν τα παιδιά και για πόσο χρονικό διάστημα ;

Οι ώρες πριν τις 12:00 και μετά τις 17:00 είναι οι καλύτερες διότι η δύναμη του ήλιου είναι περιορισμένη.

Η διάρκεια δεν μπορεί να προσδιορισθεί διότι εξαρτάται από την ηλικία, τη δραστηριότητα, την πειθαρχία στις οδηγίες κ.α.

Ποιος είναι ο απαραίτητος εξοπλισμός των παιδιών στην παραλία;

Γυαλιά Ηλίου είναι ο πρώτος και σημαντικότερος εξοπλισμός. Γυαλιά απορροφητικά, ελαφρά, άθραυστα που προμηθευόμαστε από καταστήματα οπτικών ειδών. Το χρώμα του κρυστάλλου δεν παίζει κάποιο ρόλο στην απορρόφηση της υπεριώδους ακτινοβολίας. Τα παιδιά μέχρι την ηλικία των 18 ετών παίρνουν το 80% του συνόλου της υπεριώδους ακτινοβολίας που θα λάβουν σε όλη τη ζωή τους. Έτσι τα μάτια των παιδιών πρέπει να προστατεύονται με ιδιαίτερη επιμέλεια και  συνεχώς, διότι στην ηλικία αυτή δεν είναι εύκολη η διαχείριση της υπεριώδους ακτινοβολίας.

Η χρήση αντηλιακών είναι η αμέσως επόμενη φροντίδα. Τα παιδιά που είναι μικρότερα των 5 ετών πρέπει να προστατεύονται με αντηλιακά που περιέχουν φυσικές αντανακλαστικές ουσίες (μέταλλα) και όχι με αντηλιακά που περιέχουν απορροφητικά της υπεριώδους ακτινοβολίας, δηλαδή χημικά φίλτρα. Τα δεύτερα, πολύ συχνά προκαλούν αλλεργικές αντιδράσεις στο ευαίσθητο παιδικό δέρμα.

Είναι απαραίτητο να τοποθετούμε συχνά αντηλιακό στα παιδιά και όχι μόνο μια φορά σε κάθε μπάνιο και σε επαρκή ποσότητα.

Όταν παίζουν στην ακτή, καλό είναι εκτός του αντηλιακού να φορούν  ένα λευκό μπλουζάκι και καπέλο που να σκιάζει και τον αυχένα.

Σε ποια ηλικία μπορούμε να αφήσουμε τα παιδιά να κολυμπούν μόνα τους; Μέχρι πότε επιβάλλεται η χρήση σωσιβίου;

Δεν υπάρχει ηλικία και αυτή εξαρτάται από τον βαθμό ωριμότητας, την ικανότητα  κολύμβησης και πειθαρχίας του παιδιού. Γενικά, τα μάτια μας πρέπει  να είναι συνεχώς καρφωμένα  επάνω στα παιδιά που κολυμπούν. Το παιδί πνίγεται ακαριαία, ιδιαίτερα στις  πισίνες, όπου οι τραυματισμοί είναι συχνότεροι από ότι στη θάλασσα. Όσον αφορά τα σωσίβια, τα ‘‘μπρατσάκια’’ είναι ασφαλέστερα των σωσιβίων. Τα σωσίβια μπορεί να τα σπρώξει ο αέρας στα ανοιχτά με ταχύτητα μεγαλύτερη από την ταχύτητα κολύμβησής μας και να κινδυνεύσουμε και εμείς και το παιδί.

Πόσο απειλητικό είναι το περιβάλλον της παραλίας για τα παιδιά;

Έχει κινδύνους και αυτοί προέρχονται από έντομα, γυαλιά, σίδερα, καρφιά, αιχμηρές πέτρες. Για το λόγο αυτό στην παραλία πρέπει να φορούν πλαστικά πέδιλα με σκληρό πέλμα.

Προσοχή επίσης όταν υπάρχουν κοντά αιχμηρά βράχια. Οι βουτιές είναι ιδιαίτερα επικίνδυνες σε ρηχά νερά, όπως επίσης χρειάζεται προσοχή στα διάφορα μηχανοκίνητα σκάφη που κυκλοφορούν κατά μήκος της ακτής. Συνήθως αυτοί  που τα χειρίζονται έχουν περιορισμένη εκπαίδευση σε θέματα ασφαλείας.

Πόσες ώρες πρέπει να περάσουν μετά τη λήψη γεύματος για να κολυμπήσει ένα παιδί; Μπορούμε να έχουμε κολατσιό στη θάλασσα;

Η λιποθυμία την ώρα της κολύμβησης ως συνέπεια της κατανάλωσης σημαντικής ποσότητας τροφής με ή χωρίς τη χρήση αλκοόλ, είναι φαινόμενο που το συναντά κανείς περισσότερο σε ενηλίκους και σε εφήβους.

Τα παιδιά καταναλώνουν συνήθως λιγότερη ποσότητα τροφής και κολυμπούν λιγότερο, ενώ παίζουν περισσότερο. Παρά ταύτα καλό είναι να μην μπαίνουν στο νερό νωρίτερα από 3 ώρες από τη λήψη της τροφής.

Το κολατσιό επιτρέπεται στην παραλία, δεδομένου ότι ο όρος «κολατσιό», αναφέρεται σε  ένα πολύ μικρό πρόχειρο γεύμα.

Τι προορισμό να διαλέξουμε για οικογενειακές διακοπές; Τι πρέπει να έχουμε στις αποσκευές μας;

Όταν μια οικογένεια έχει βρέφη ή μικρά παιδιά καλό είναι να αποφεύγει τις διακοπές σε βραχονησίδες και άγονες γραμμές. Καλό θα ήταν να υπάρχει οδική πρόσβαση στον τόπο διακοπών, έτσι ώστε η μετακίνηση να μην εξαρτάται από καράβια, αεροπλάνα και καιρικές συνθήκες. Επίσης επιθυμητή είναι η ύπαρξη μιας στοιχειώδους ιατρικής φροντίδας στον τόπο διακοπών.

Στις αποσκευές μας απαραίτητα είναι ένα θερμόμετρο, αντιπυρετικά σιρόπια, αντισταμινικό φάρμακο και αλοιφή, που  προτείνει ο παιδίατρος  και πιθανόν κάποια φάρμακα για κάποιο ειδικό πρόβλημα που μπορεί να έχει το παιδί. Οπωσδήποτε, πρέπει πάντα να έχουμε μαζί το βιβλιάριο υγείας του παιδιού.

Αν εναποθέσουμε για κάποιο χρονικό διάστημα την φροντίδα  των παιδιών στη γιαγιά και στον παππού, να μην ξεχνάμε ότι πολλές φορές είναι δύο μεγάλοι άνθρωποι που συχνά η αντοχή τους είναι περιορισμένη, αλλά και η φιλοσοφία για τη ζωή και οι συνήθειες διαφορετικές.

Αν τα παιδιά επίσης συμμετέχουν σε κατασκήνωση ή άλλα καλοκαιρινά προγράμματα, πρέπει να γίνεται  έλεγχος στον χώρο που θα φιλοξενηθούν τα παιδιά, καθώς επίσης και στα άτομα τα οποία θα τα συνοδεύουν και θα τα απασχολήσουν. Απαραίτητα πρέπει να υπάρχει ενήλικας να επιβλέπει τα παιδιά όλες τις ώρες και οι γονείς  πρέπει να είναι ενήμεροι για όλες τις δραστηριότητες που προσφέρει η κατασκήνωση ή το πρόγραμμα.

Τέλος, οι γονείς δεν πρέπει να ξεχνούν ότι το καλοκαίρι οφείλουν  να διαθέσουν περισσότερο ποιοτικό χρόνο στα παιδιά τους, να χαλαρώσουν μαζί τους ,να επικοινωνήσουν ουσιαστικά μ’ αυτά, να χτίσουν αναμνήσεις και να συσφίξουν τις οικογενειακές σχέσεις. Τα παιδιά πάνω απ’ όλα επιθυμούν και έχουν ανάγκη ένα  ποιοτικό, ουσιαστικό, ανέμελο καλοκαίρι με τους γονείς και τα αδέλφια τους!

Σταυρούλα Εμμ. Τόγκα – Παιδίατρος

 Καλό και δημιουργικό καλοκαίρι!

Διατροφή

Διατροφή

 Διατροφή

 ΠΑΙΔΙΚΟ ΠΡΩΙΝΟ: ΠΟΛΥΤΙΜΟ ΚΑΙ ΑΝΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΤΟ

Δεν είναι τυχαίο ότι ο Αγγλικός όρος για το πρωινό (‘breakfast’) σημαίνει «σπάσιμο της νηστείας». Μετά την ολονύκτια νηστεία και αφού έχει καταναλώσει όλη την αποθηκευμένη ενέργεια, ο οργανισμός χρειάζεται νέα εφόδια για να ξεκινήσει την ημέρα του. Φυσικά για τα παιδιά που αναπτύσσονται, το πρωινό έχει ακόμα μεγαλύτερη αξία. Το παιδί επίσης, θα πρέπει να τρώει και στο σχολείο. Η κατανάλωση των ενδιάμεσων γευμάτων, των λεγόμενων σνακ, είναι πολύ σημαντική καθώς εφοδιάζουν το παιδί άμεσα με ενέργεια και συμβάλλουν στην καλύτερη ρύθμιση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα. To πρωινό και το «δεκατιανό» γεύμα βοηθούν στην καλύτερη ρύθμιση της όρεξης και του σωματικού βάρους, ενισχύουν τη συγκέντρωση, τη μνήμη, την καλή συμπεριφορά και την απόδοση στο σχολείο, ενώ βοηθούν τα παιδιά να αποκτήσουν σωστές διατροφικές συνήθειες σ’ όλη τη ζωή τους.

Πολλά παιδιά ισχυρίζονται ότι το πρωί δεν πεινούν και ότι αν φάνε κάτι “ανακατεύονται”. Αυτό αποτελεί μια προσωρινή κατάσταση, που με σωστούς χειρισμούς ξεπερνιέται, αφήνοντας ελεύθερο το πεδίο για ένα ισορροπημένο πρωινό και κολατσιό. Μια βασική συμβουλή για να ξεπεράσετε αυτό το πρόβλημα είναι καταρχήν το παιδί να βλέπει εσάς να κάνετε το ίδιο. Μια καλή αρχή είναι η έναρξη του πρωινού τα Σαββατοκύριακα, σαν μια ευκαιρία να καθίσει όλη η οικογένεια στο τραπέζι με το ξεκίνημα της ημέρας. Μάλιστα αν ζητήσετε από το παιδί σας να βοηθήσει στην προετοιμασία του πρωινού ή του κολατσιού, μπορεί εύκολα να το δείτε να τρώει με όρεξη το δημιούργημά του. Δώστε του επιλογές ώστε να διαλέξει το ίδιο κάτι που το ευχαριστεί -πάντα χωρίς πίεση- και θα δείτε ότι με τον καιρό το πρωινό και το κολατσιό θα του γίνουν συνήθεια.

Μερικές ιδέες για πρωινό:

  • Γάλα, δημητριακά ολικής άλεσης και φρούτο.
  • Γάλα, ψωμί ολικής άλεσης με μαργαρίνη χαμηλών λιπαρών, ταχίνι ή φυστικοβούτυρο και μέλι ή μαρμελάδα.
  • Γάλα, σπιτικό κέικ, σταφιδόψωμο ή σπιτικά κουλουράκια, φρούτο.
  • Γιαούρτι με μέλι και ξηρούς καρπούς.
  • Τοστ και φρούτο ή φυσικός χυμός.
  • Φυσικός χυμός, ψωμί ολικής άλεσης, βραστό αυγό.
  • Φυσικός χυμός, κουλούρι Θεσσαλονίκης, τυρί.

Μερικές προτάσεις για ένα έξυπνο κολατσιό:

  • Κουλούρι Θεσσαλονίκης ή με σταφίδες
  • Σταφιδόψωμο
  • Ρυζογκοφρέτες, κράκερς και κριτσίνια
  • Μπάρες δημητριακών
  • Μπισκότα τύπου digestive
  • Σπιτική τυρόπιτα ή χορτόπιτα
  • Σπιτικό κέικ
  • Φρούτα φρέσκα ή αποξηραμένα
  • Φυσικός χυμός
  • Γιαούρτι με μέλι και ξηρούς καρπούς ή φρούτα
  • Ξηροί καρποί
  • Λαχανικά (καρότο, αγγουράκι) σε λωρίδες
  • Ζελέ με φρέσκα φρούτα
  • Μικρό σάντουιτς με τυρί, κοτόπουλο ή άπαχο ζαμπόν ή βραστή γαλοπούλα.
  • Ψωμί με ταχίνι και μέλι

Τι να αποφεύγεται:

Έτοιμες σφολιάτες, κρουασάν, συσκευασμένα μπισκότα και κέικ, πατατάκια, αλλαντικά υψηλά σε λιπαρά (μπέικον, λουκάνικα) και αναψυκτικά. Αν το παιδί επιθυμεί την κατανάλωσή τους, βάλτε ένα όριο στη συχνότητα κατανάλωσης (π.χ. μια φορά ανά 2-3 εβδομάδες).

Σταυρούλα Εμμ. Τόγκα – Παιδίατρος

 

 

 

 

Λοιμώξεις κατά τους χειμερινούς μήνες σε βρέφη και παιδιά

Λοιμώξεις κατά τους χειμερινούς μήνες σε βρέφη και παιδιά

Λοίμωξη είναι η εκδήλωση ασθένειας, για την οποία ευθύνεται ένας λοιμογόνος μικροοργανισμός. Συχνότεροι παθογόνοι μικροοργανισμοί είναι οι ιοί και τα μικρόβια. Η μετάδοση αυτών γίνεται από το ένα άτομο στο άλλο, με άμεσο τρόπο, μέσω σταγονιδίων  που εκπέμπονται με τον βήχα, το φτάρνισμα ή την ομιλία, αλλά και με έμμεσο τρόπο, μέσω επαφής με μολυσμένα χέρια και αντικείμενα.

Είναι γνωστό ότι κατά τους χειμερινούς μήνες αυξάνεται η παραμονή παιδιών και ενηλίκων σε κλειστούς χώρους ,με αποτέλεσμα τη στενότερη επαφή και την ευκολότερη μετάδοση λοιμώξεων. Τα παιδιά είναι πιο ευάλωτα στην εμφάνιση λοιμώξεων γιατί το ανοσοποιητικό τους σύστημα δεν είναι πλήρως αναπτυγμένο και έτσι είναι ευπρόσβλητα σε μεγαλύτερο φάσμα ιών και μικροβίων. Τα σχολεία και οι βρεφονηπιακοί σταθμοί λόγω συγχρωτισμού, αποτελούν το ιδανικό περιβάλλον για τη μετάδοση λοιμογόνων μικροοργανισμών. Στους χώρους αυτούς μπορούν να μεταδοθούν ήπιες ιογενείς  λοιμώξεις, αλλά σπάνια μπορεί να εμφανιστούν και σοβαρές βακτηριακές λοιμώξεις, με υψηλή νοσηρότητα και θνητότητα, ειδικά σε βρέφη και μικρά παιδιά. Ο εμβολιασμός κατά του αιμοφίλου τύπου Β, του πνευμονιόκοκκου, του μηνιγγιτιδοκόκκου ,της ιλαράς- ερυθράς- παρωτίτιδας και της ανεμευλογιάς, έχουν ευτυχώς μειώσει κατά 3-4 φορές την επίπτωση των σοβαρών λοιμώξεων ,με αποτέλεσμα οι κατευθυντήριες οδηγίες της αντιμετώπισης ενός εμπύρετου παιδιού  να γίνονται όλο και λιγότερο επιθετικές, σε σύγκριση με τις εποχές προ εμβολιασμών. Στόχος του άρθρου είναι η περιγραφή της επιδημιολογίας, της κλινικής εικόνας και της αντιμετώπισης των συνήθων ιογενών λοιμώξεων του αναπνευστικού και γαστρεντερικού συστήματος στα παιδιά κατά τους χειμερινούς μήνες. Οι ιοί που συνήθως ενοχοποιούνται είναι:

  • Οι ιοί της παραγρίπης τύπου 1,2 και 3 (PIV 1-3)
  • Αναπνευστικός συγκυτιακός ιός (RSV)
  • Aνθρώπειος μεταπνευμονοϊός (hMPV)
  • Οι ιοί της γρίπης τύπου Α και Β και
  • Οι αδενοϊοί
  • Ο ροταϊός

Την πρωτιά σε συχνότητα κατέχουν οι ιώσεις του αναπνευστικού συστήματος (παραγρίπη, RSV, γρίπη, μεταπνευμονοϊός, αδενοϊός)  και ακολουθούν οι γαστρεντερίτιδες (ροταϊός). Από τις ιώσεις του αναπνευστικού, το κοινό κρυολόγημα (RSV ) και η γρίπη αποτελούν τις πιο συχνές αιτίες νοσηλείας σε βρέφη και παιδιά.

Η κλινική εικόνα ποικίλλει:

  • Όλοι οι ιοί μπορούν να προκαλέσουν  συμπτώματα λοίμωξης του ανώτερου αναπνευστικού (ρινίτιδα, ρινοφαρυγγίτιδα, φαρυγγοαμυγδαλίτιδα, ωτίτιδα, παραρρινοκολπίτιδα, λαρυγγίτιδα) με καταρροή (συνάχι), φτάρνισμα, πονόλαιμο, ωταλγία, βήχα, βραχνή φωνή και πυρετό.
  • Ο βαθμός προσβολής του κατώτερου αναπνευστικού ποικίλλει. Μπορεί να προκύψουν λαρυγγο-τραχειο-βρογχίτιδα, βρογχίτιδα, βρογχοπνευμονία ή πνευμονία  με επίμονο  βήχα, δυσκολία στην αναπνοή, «βράσιμο», πόνο στο στήθος ή στην πλάτη, κοιλιακό άλγος  και πυρετό.
  • Υπάρχουν ιοί που από την αρχή δημιουργούν σοβαρότερα προβλήματα, όπως πνευμονία, εγκεφαλίτιδα ή ιογενή μηνιγγίτιδα (τα συμπτώματα είναι θορυβώδη).
  • Επί εδάφους μιας ιογενούς λοίμωξης μπορεί να παρουσιαστούν επιπλοκές  εξαιτίας μιας μικροβιακής επιλοίμωξης, καθώς το αμυντικό σύστημα του παιδιού είναι εξασθενημένο. Τότε τα συμπτώματα αλλάζουν και το παιδί παρουσιάζει επιδείνωση της γενικής του κατάστασης.
  • Ο ροταϊός προκαλεί τη συντριπτική πλειοψηφία των κρουσμάτων ιογενούς γαστρεντερίτιδας κατά τους χειμερινούς μήνες με  εμετούς, διάρροια, κοιλιακό άλγος, ανορεξία και  πυρετό.

Τις πιο πολλές φορές οι ιώσεις προκαλούν ασθένεια ελαφράς ή μέτριας βαρύτητας και υποχωρούν σε 3-4 ημέρες χωρίς να δημιουργούν προβλήματα. Μερικές φορές όμως παρουσιάζουν  βαρύτερη πορεία νόσου, με αποτέλεσμα να είναι δύσκολη η  διάκρισή τους  από μια μικροβιακή λοίμωξη. Η διάκριση μεταξύ ιογενούς και μικροβιακής λοίμωξης είναι απαραίτητη, γιατί η αντιμετώπιση τους είναι διαφορετική. Η διάκριση αυτή δεν είναι πάντα εύκολη και μπορεί να απαιτείται εργαστηριακός έλεγχος. Σε γενικές γραμμές επί ιογενούς λοίμωξης (ίωσης): * Η γενική κατάσταση του παιδιού είναι καλή. * Υπάρχει διάθεση για φαγητό και παιχνίδι (όταν είναι απύρετο). * Ο πυρετός αντιμετωπίζεται σχετικά εύκολα. Αντίθετα επί μικροβιακής λοίμωξης: * Ο πυρετός είναι υψηλός, με ρίγος και αντιμετωπίζεται δύσκολα. * Το παιδί έχει κακή διάθεση. * Αρνείται τροφή και υγρά. * Η συμπεριφορά του είναι διαφορετική (ευερέθιστο, «γκρινιάρικο», θέλει να είναι στο κρεβάτι) ακόμα και όταν ο πυρετός υποχωρεί. Η αντιμετώπιση των ιογενών λοιμώξεων δεν απαιτεί ειδική θεραπεία. Τα μέτρα αντιμετώπισης περιλαμβάνουν την ανάπαυση και την ανακούφιση από τα συμπτώματα, όπως η χορήγηση αντιπυρετικών (όταν ο πυρετός φτάσει περίπου τους 38,5 βαθμούς C), οι ρινικές  ενσταλάξεις φυσιολογικού ορού και η αύξηση της υγρασίας του περιβάλλοντος για την διευκόλυνση της αποβολής των εκκρίσεων. Επίσης σε υψηλό πυρετό βοηθά ένα  χλιαρό προς ζεστό μπάνιο και η  άφθονη λήψη υγρών. Τα αποχρεμπτικά σιρόπια δεν φαίνεται να βοηθούν ουσιαστικά, ενώ τα αποσυμφορητικά φάρμακα  δεν χορηγούνται σε βρέφη και μικρά παιδιά .Ειδικά αντιικά φάρμακα χορηγούνται μόνο κατά της γρίπης, όταν η κλινική εικόνα του ασθενούς είναι ασυνήθιστα σοβαρή. Τα αντιβιοτικά δεν θεραπεύουν τις ιώσεις,  δεν μειώνουν τη διάρκεια της νόσου και δεν έχουν θέση στην θεραπευτική αντιμετώπιση των ιογενών λοιμώξεων. Πρέπει να δίνονται μόνο με τη σύμφωνη γνώμη του παιδιάτρου για τη θεραπεία τυχόν βακτηριακών (δευτεροπαθών) επιπλοκών. Η άσκοπη χρήση τους εκθέτει το παιδί σε κινδύνους αλλεργικών αντιδράσεων και παρενεργειών και συμβάλλει στη δημιουργία ανθεκτικών μικροβίων. Η παιδιατρική εκτίμηση και συμβουλή είναι απαραίτητη από τις πρώτες  κιόλας ώρες, όταν: * Τα συμπτώματα είναι έντονα και θορυβώδη και η γενική κατάσταση του παιδιού είναι επηρεασμένη. * Ο πυρετός είναι υψηλός με ρίγος και δύσκολα υποχωρεί με την χορήγηση αντιπυρετικών. *Αναφέρεται πόνος στον αυχένα, κεφαλαλγία, υπνηλία, διέγερση, πυρετικοί σπασμοί, πολλαπλοί έμετοι, δερματικό εξάνθημα. * Αναφέρεται επίμονο άλγος στον θώρακα ή στην κοιλιά. * Ο μικρός ασθενής παρουσιάζει δυσκαταποσία, δυσκολία στην αναπνοή, συνεχή και ερεθιστικό βήχα, βραχνή φωνή. ( Υψηλός πυρετός με βραχνή φωνή ή αφωνία, δυσκολία στην κατάποση και σιελόρροια  απαιτούν επείγουσα ιατρική εξέταση). Εφόσον η αρχική εικόνα  του ασθενούς είναι ήπια, η εξέταση από παιδίατρο είναι απαραίτητη όταν: * Τα συμπτώματα επιμένουν πέραν των 4-5 ημερών. * Παρουσιάζεται σταδιακή επιδείνωση των συμπτωμάτων που ήδη υπάρχουν και αύξηση του πυρετού. * Παρουσιάζονται νέα συμπτώματα. Διαβάζοντας αυτό το άρθρο πιθανόν ο αναγνώστης να αναρωτιέται αν μπορούν να προληφθούν οι ιώσεις. Η πρόληψη των ιώσεων είναι δύσκολο να επιτευχθεί. Σίγουρα δεν μπορούμε προληπτικά και μόνον να απομονώσουμε το παιδί μας από το να ζει και να χαίρεται την κάθε στιγμή της ζωής του. Άλλωστε, έτσι θα αποκτήσει σταδιακά αντισώματα και θα «χτίσει» ένα ισχυρό ανοσοποιητικό σύστημα. Παρ’ όλα αυτά, για τις περιόδους του χρόνου που υπάρχουν επιδημίες από συγκεκριμένους ιούς, υπάρχουν κάποιοι απλοί αλλά ταυτόχρονα πολύ αποτελεσματικοί τρόποι που μπορούν να  προφυλάξουν τα παιδιά από την μετάδοση μιας  ίωσης. Βασικότεροι όλων είναι η αποφυγή συνωστισμού σε κλειστούς χώρους και το συχνό πλύσιμο των χεριών. Απαραίτητος είναι ο αερισμός των χώρων (σπίτι, εργασία, σχολείο) και ο επιμελής καθαρισμός κοινόχρηστων επιφανειών στα σχολεία και στους παιδικούς σταθμούς.  Αναγκαία επίσης κρίνεται  η αποφυγή στενής επαφής με ασθενείς. Η ισορροπημένη και υγιεινή διατροφή, ο επαρκής ύπνος και η καθημερινή σωματική  άσκηση βοηθούν τα παιδιά να έχουν καλύτερο αμυντικό σύστημα εναντίον των ιώσεων, αλλά και να αντιμετωπίζουν πιο γρήγορα και αποτελεσματικά ένα κρυολόγημα. Στην φαρέτρα της παιδιατρικής ενάντια στις  ιογενείς λοιμώξεις σημαντική θέση κατέχουν και τα εμβόλια: το εμβόλιο έναντι της γρίπης (για παιδιά > 6 μηνών), το εμβόλιο έναντι του αναπνευστικού συγκυτιακού  ιού (RSV) για τα πρόωρα νεογνά και τα νεογνά  με συγγενή καρδιοπάθεια ή πνευμονοπάθεια, καθώς επίσης και το εμβόλιο έναντι του ροταϊού για όλα τα βρέφη μικρότερα των 6 μηνών.

Σταυρούλα Εμμ. Τόγκα – Παιδίατρος      

error: Content is protected !!