ΕΦΗΒΟΙ ΚΑΙ ΚΙΝΗΤΟ ΤΗΛΕΦΩΝΟ

Το κινητό τηλέφωνο αποτελεί ένα από τα κυριότερα σύγχρονα μέσα επικοινωνίας. Συμβάλλει σημαντικά και αποτελεσματικά στην οργάνωση της επαγγελματικής μας ζωής, στην διαχείριση και στην διεύρυνση των κοινωνικών μας επαφών, στην ενημέρωση μας, στην επικοινωνία με τα αγαπημένα μας πρόσωπα. Εκμηδενίζει τις αποστάσεις φέρνοντας κοντά  ανθρώπους που βρίσκονται μακριά, με λόγο και εικόνα. Επίσης βοηθά στην άμεση αντιμετώπιση καταστάσεων εκτάκτου ανάγκης.

Ωστόσο η χρήση του κινητού τηλεφώνου σε όλες τις ηλικίες, σχετίζεται με προβληματισμούς  που προκύπτουν από:

– την χρήση των νέων τεχνολογιών και την μη ελεγχόμενη πρόσβαση στο διαδίκτυο

– τις ενδεχόμενες επιπτώσεις της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας στην υγεία

– τον κίνδυνο πρόκλησης ατυχημάτων κατά την διάρκεια χρήσης του.

Οι γονείς συνήθως αποφασίζουν να δώσουν στο παιδί τους κινητό τηλέφωνο για να επικοινωνούν ευκολότερα μαζί του, όταν αυτό δεν βρίσκεται υπό την άμεση επίβλεψή τους. Έτσι λαμβάνουν ένα αίσθημα ασφάλειας, το οποίο βέβαια μερικές φορές είναι ψευδές. Πριν λοιπόν προβούν στην αγορά κινητού τηλεφώνου για τα παιδιά τους πρέπει να είναι πλήρως ενημερωμένοι για τις δυνατότητες που προσφέρει το κινητό, έτσι ώστε να καθοδηγήσουν το παιδί στην σωστή και ασφαλή χρήση του.

Υπάρχουν επιπτώσεις από την εκπομπή ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας;

Η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία που εκπέμπεται από τα κινητά τηλέφωνα και τις κεραίες είναι μη ιονίζουσα ακτινοβολία, στην περιοχή των ραδιοσυχνοτήτων (100-300Ηz). Η Διεθνής Επιτροπή Προστασίας από μη ιονίζουσες ακτινοβολίες (ICNIRP) ορίζει όρια ασφαλούς έκθεσης στην ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία, τα οποία αποδέχεται ο Παγκόσμιος οργανισμός Υγείας  και εφαρμόζει η Ευρωπαϊκή Ένωση. Επί του παρόντος δεν υπάρχουν τεκμηριωμένα επιστημονικά δεδομένα για συγκεκριμένες επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία από την χρήση του κινητού τηλεφώνου. Αυτό αφορά και τις κεραίες κινητής τηλεφωνίας. Διεθνείς Επιστημονικές Επιτροπές παρακολουθούν συνεχώς τα νέα ερευνητικά δεδομένα προκειμένου να αναθεωρήσουν τα όρια  ασφαλούς έκθεσης. Ιδιαίτερη ,βέβαια, προσοχή συνιστάται στην έκθεση βρεφών και μικρών παιδιών στην εκπομπή ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας , λόγω των ιδιαιτεροτήτων της ανατομίας και της φυσιολογίας του εγκεφάλου τους.

Χρειάζεται ένα παιδί κινητό τηλέφωνο κι αν ναι, σε ποια ηλικία;

Δεδομένου ότι το κινητό τηλέφωνο είναι πλέον μέρος της ζωής όλων μας, είναι βέβαιο ότι η παραχώρηση του κινητού στα παιδιά και στους εφήβους, αργά ή γρήγορα θα συμβεί. Η απόφαση για την παραχώρηση αυτή ποικίλει σε κάθε οικογένεια και εξαρτάται από τις ανάγκες, τις συνήθειες, τις απόψεις και την στάση ζωής της. Συνήθως το παιδί διεκδικεί και θέλει να έχει κινητό τηλέφωνο όταν αρχίζει να ανεξαρτητοποιείται, να βγαίνει σιγά – σιγά με τις παρέες του, να κυκλοφορεί δειλά- δειλά μόνο του.  Αυτά συμβαίνουν περίπου στην ηλικία των 13 ετών και συμπίπτουν με την είσοδο του παιδιού στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Αυτή είναι η ηλικία που μπορεί να ενημερωθεί εκτενώς ένα παιδί για την σωστή χρήση του κινητού και του διαδικτύου και να αξιοποιήσει τις πληροφορίες αυτές προς όφελός του. Νωρίτερα των 13 ετών θεωρείται άκαιρη η χρήση κινητού τηλεφώνου.

Ποια συσκευή να επιλέξουμε;

Η ICNIRP ορίζει συγκεκριμένα για τις συσκευές κινητής τηλεφωνίας συγκεκριμένα όρια SAR (ρυθμός ειδικής απορρόφησης) που δεν πρέπει να ξεπερνούν τα 2 Watts/ 10 gr ιστού(μέση τιμή σε χρονικό διάστημα 6 λεπτών). Όσο πιο χαμηλός είναι ο SAR της συσκευής τόσο μικρότερη ακτινοβολία εκπέμπει. Η μέγιστη τιμή τοπικού SAR της τηλεφωνικής συσκευής αναγράφεται στο εγχειρίδιο χρήσης.

Επίσης καλό είναι τα παιδιά να μην διαθέτουν πολύ ακριβές συσκευές γιατί μπορούν να γίνουν θύματα κλοπής.

 Πώς μπορεί να αποφευχθεί η  ανεξέλεγκτη χρήση του διαδικτύου μέσω του κινητού τηλεφώνου;

Η καλή ενημέρωση των γονέων για τις δυνατότητες της τεχνολογίας και η εγκατάσταση ειδικών προγραμμάτων γονικού ελέγχου και φίλτρων προστασίας επιτρέπουν στους γονείς να ελέγχουν την πρόσβαση των παιδιών τους στο διαδίκτυο. Επίσης πρέπει να θέτονται χρονικά όρια χρήσης του κινητού και να μην έχουν δυνατότητα απεριόριστης χρήσης δεδομένων. Στα πρώτα χρόνια χρήσης, καλό είναι να χρησιμοποιούν το κινητό μόνο όταν βρίσκονται εκτός σπιτιού. Επίσης πρέπει να τηρούνται απαρέγκλιτα τα ηλικιακά όρια συμμετοχής στα κοινωνικά δίκτυα.

Πως μπορεί να μειωθεί η ανησυχία για τις επιπτώσεις της εκπομπής ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας στην υγεία και την ανάπτυξη των εφήβων;

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας προτείνει συγκεκριμένους τρόπους χρήσης του κινητού τηλεφώνου προκειμένου να μειωθεί η ανησυχία για τις επιπτώσεις της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας στην υγεία. Αυτοί είναι:

• Χρησιμοποιούμε πάντα hands free ή Bluetooth.
• Κρατάμε την συσκευή χαμηλά στη βάση του. Έτσι δεν καλύπτεται η κεραία και το τηλέφωνο λειτουργεί με την χαμηλότερη ισχύ.
• Χρησιμοποιούμε το κινητό σε σημεία με καλό σήμα.
• Προτιμούμε την επικοινωνία με γραπτά μηνύματα και όχι με τηλεφωνικές κλήσεις.
• Οι τηλεφωνικές συνομιλίες πρέπει να είναι σύντομες και επείγουσες.
• Να προτιμάται η τηλεφωνική επικοινωνία με το σταθερό τηλέφωνο όταν αυτό είναι εφικτό.
  

Υπάρχουν οδηγίες για υπεύθυνη χρήση του κινητού τηλεφώνου;

Φυσικά και υπάρχουν οδηγίες υπεύθυνης χρήσης του κινητού τηλεφώνου, τις οποίες πρέπει όλοι να τηρούν , μικροί και μεγάλοι:

• Δεν χρησιμοποιούμε το κινητό τηλέφωνο όταν οδηγούμε ή όταν διασχίζουμε πεζοί τον δρόμο.
• Δεν φωτογραφίζουμε ή βιντεοσκοπούμε άλλους ανθρώπους χωρίς την συγκατάθεσή τους. Το ίδιο απαιτούμε και από τους άλλους όταν προσπαθούν να μας φωτογραφήσουν. Προσέχουμε πολύ όταν συναινούμε για φωτογράφηση ή βιντεοσκόπηση. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τα αρχεία μπορούν να αποσταλούν στον οποιοδήποτε εύκολα και άμεσα και να χρησιμοποιηθούν αργότερα για εκβιασμούς ποικίλης φύσης.
• Προστατεύουμε την ιδιωτικότητά μας και δεν αποκαλύπτουμε προσωπικά δεδομένα.
• Είμαστε προσεκτικοί στην ανταλλαγή γραπτών μηνυμάτων. Δεν θίγουμε και δεν προσβάλλουμε τον παραλήπτη. Δεν χρησιμοποιούμε την ανωνυμία για να ενοχλήσουμε κάποιον.
• Απορρίπτουμε κλήσεις και μηνύματα με απόκρυψη αριθμού.
• Συζητάμε με τους γονείς μας οτιδήποτε μας έχει προβληματίσει σε σχέση με το κινητό τηλέφωνο. Οι συνομήλικοι δεν μπορούν να βοηθήσουν στην επίλυση πολύπλοκων θεμάτων.
• Δεν χρησιμοποιούμε το κινητό στην τάξη και γενικότερα στον χώρο του σχολείου.
• Σε δημόσιους χώρους μιλάμε χαμηλόφωνα και διακριτικά. Απενεργοποιούμε το κινητό σε χώρους που το απαιτούν.
• Γενικά όταν χρησιμοποιούμε το κινητό τηλέφωνο, δεν κάνουμε στους άλλους αυτό που δεν θέλουμε να κάνουν οι άλλοι σε εμάς.

Πώς χορηγούνται τα εισπνεόμενα φάρμακα στα παιδιά;

Τα περισσότερα φάρμακα για την βρογχιολίτιδα, την βρογχίτιδα ή το άσθμα  χορηγούνται στα παιδιά, με τη μορφή εισπνοών.

Τα εισπνεόμενα φάρμακα προτιμώνται από τα αντίστοιχα σιρόπια, επειδή η δραστική ουσία μεταφέρεται  απευθείας στους πνεύμονες, με αποτέλεσμα την ταχύτερη δράση και βελτίωση των συμπτωμάτων, το καλύτερο θεραπευτικό αποτέλεσμα και τις λιγότερες συστηματικές παρενέργειες. Τα βρογχοδιασταλτικά και κορτιζονούχα φάρμακα σε μορφή σιροπιού, απορροφώνται από τον βλεννογόνο του στομάχου και του εντέρου, περνούν στην κυκλοφορία του αίματος, με συνέπεια το παιδί να διατρέχει μεγαλύτερο κίνδυνο να εμφανίσει παρενέργειες.

Η απευθείας  χρήση των εισπνεόμενων φαρμάκων στα  παιδιά δεν είναι δυνατή ούτε αξιόπιστη, γιατί  για να χορηγηθεί σωστά το φάρμακο, πρέπει να συγχρονιστεί ο ψεκασμός με μια αργή, βαθιά εισπνοή  διάρκειας 2-3 δευτερολέπτων και στη συνέχεια, να κρατηθεί η εκπνοή για λίγα δευτερόλεπτα. Αυτό είναι  ανέφικτο να συμβεί στα βρέφη και στα μικρά παιδιά, αλλά και τα μεγαλύτερα παιδιά  δυσκολεύονται να το καταφέρουν, ιδιαίτερα όταν έχουν δυσκολία στην αναπνοή (ασθματική κρίση). Στην περίπτωση της λανθασμένης απευθείας  χρήσης, το φάρμακο παραμένει στην στοματική κοιλότητα και καταπίνεται, δεν φτάνει στους πνεύμονες,  με αποτελέσματα τα συμπτώματα του άσθματος να μην υποχωρούν.  

Για να αντιμετωπιστεί αυτή η δυσκολία στα βρέφη και στα παιδιά συστήνεται η χρήση συσκευών  που λέγονται αεροθάλαμοι (spacers). Οι αεροθάλαμοι συγκεντρώνουν το φάρμακο που πρέπει να εισπνεύσει το παιδί χωρίς να χρειάζεται να συγχρονιστεί  η απελευθέρωση του φαρμάκου με την βαθειά εισπνοή.

Οι αεροθάλαμοι διακρίνονται σε βρεφικούς (για βρέφη κάτω των 12-18 μηνών) και παιδικούς, ανάλογα με το μέγεθός τους και την ηλικία του παιδιού. Στα βρέφη και στα μικρά  παιδιά χρησιμοποιούνται αεροθάλαμοι με μάσκα ενώ στα μεγαλύτερα παιδιά χρησιμοποιούνται αεροθάλαμοι με επιστόμιο.

Πώς χρησιμοποιείται ο αεροθάλαμος:
• Συναρμολογούμε τον αεροθάλαμο σύμφωνα με τις οδηγίες που περιέχονται στην συσκευασία.
• Βγάζουμε το καπάκι του εισπνεόμενου, ανακινούμε καλά και το τοποθετούμε στο  πίσω μέρος του αεροθαλάμου, στην αντίστοιχη οπή.
• Κρατώντας το παιδί μας καθιστό, τοποθετούμε το μπροστινό τμήμα του αεροθάλαμου με την μάσκα στη μύτη και το στόμα του παιδιού, έτσι ώστε να εφαρμόζει καλά στο παιδί και να μην διαφεύγει αέρας.
• Πιέζουμε το εισπνεόμενο μία φορά για να βγάλει μία δόση φαρμάκου.
• Μετράμε αργά για 10 δευτερόλεπτα όσο το παιδί αναπνέει μέσα στον αεροθάλαμο.  Κρατάμε σταθερά τον αεροθάλαμο ώστε να μην βγει το νέφος του φαρμάκου έξω στον αέρα. Το φάρμακο έχει ληφθεί με επιτυχία εάν το παιδί έχει λάβει 4 με 5 καλές εισπνοές. Ακόμα και σε περίπτωση κλάματος κατά τη διάρκεια της διαδικασίας, το παιδί εισπνέει αποτελεσματικά το φάρμακο.
• Βγάζουμε τη μάσκα από το πρόσωπο του παιδιού. Αν χρειάζεται δεύτερη δόση φαρμάκου, ανακινούμε εκ νέου το εισπνεόμενο και επαναλαμβάνουμε την παραπάνω ίδια διαδικασία μετά από 30 δευτερόλεπτα.

Μετά τη χρήση εισπνεόμενων κορτικοστεροειδών το παιδί πρέπει να ξεπλένει το στόμα του για να απομακρύνει υπολείμματα του φαρμάκου.

Πώς συντηρείται ένας αεροθάλαμος:
• Καθαρίζουμε τον αεροθάλαμο κάθε φορά μετά από μια εβδομάδα χρήσης.
• Χωρίζουμε τον αεροθάλαμο στα επιμέρους κομμάτια του και τα πλένουμε με ζεστό       νερό και ελάχιστο σαπούνι. Έπειτα τα αφήνουμε στον αέρα για να στεγνώσουν. Δεν τα σκουπίζουμε με πετσέτα.
• Το επόμενο πρωί επανενώνουμε τα κομμάτια του αεροθάλαμου.
• Κάθε παιδί στην οικογένεια είναι καλό να χρησιμοποιεί το δικό του αεροθάλαμο.

Αντιγριπικός εμβολιασμός – Συστάσεις αντιγριπικού εμβολιασμού

Ο αποτελεσματικότερος τρόπος πρόληψης της γρίπης είναι ο εμβολιασμός με το αντιγριπικό εμβόλιο, το οποίο, όταν χορηγηθεί σωστά και έγκαιρα, προφυλάσσει από τη μετάδοση του ιού, συμβάλλοντας στην προστασία από τις σοβαρές επιπλοκές της γρίπης, καθώς και στη μείωση απουσιών από την εργασία, το σχολείο και κάθε άλλη κοινωνική εκδήλωση.

Σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών της χώρας μας, ο αντιγριπικός εμβολιασμός πρέπει να εφαρμόζεται συστηματικά σε άτομα που ανήκουν στις παρακάτω ομάδες υψηλού κινδύνου:

1. Εργαζόμενοι σε χώρους παροχής υπηρεσιών υγείας (ιατρονοσηλευτικό προσωπικό και λοιποί εργαζόμενοι).
2. Άτομα ηλικίας 60 ετών και άνω.
3. Παιδιά > 6 μηνών και ενήλικες που παρουσιάζουν έναν ή περισσότερους από τους παρακάτω επιβαρυντικούς παράγοντες ή χρόνια νοσήματα:
• Άσθμα ή άλλες χρόνιες πνευμονοπάθειες
• Καρδιακή νόσο με σοβαρές αιμοδυναμικές διαταραχές
• Ανοσοκαταστολή (κληρονομική ή επίκτητη εξαιτίας νοσήματος ή θεραπείας).
• Μεταμόσχευση οργάνων
• Δρεπανοκυτταρική νόσο και άλλες αιμοσφαιρινοπάθειες
• Σακχαρώδη διαβήτη ή άλλο χρόνιο μεταβολικό νόσημα
• Χρόνια νεφροπάθεια
• Νευρολογικά ή Νευρομυϊκά νοσήματα
4. Έγκυες γυναίκες ανεξαρτήτου ηλικίας κύησης
5. Λεχωίδες
6. Θηλάζουσες
7. Άτομα με Δείκτη Μάζας Σώματος (BMI) μεγαλύτερο των 40 kg/m2
8. Παιδιά που παίρνουν ασπιρίνη μακροχρόνια (π.χ. για νόσο Kawasaki, ρευματοειδή αρθρίτιδα και άλλα) για τον πιθανό κίνδυνο εμφάνισης συνδρόμου Reye μετά από γρίπη.
9. Άτομα που βρίσκονται σε στενή επαφή με παιδιά μικρότερα των 6 μηνών ή φροντίζουν άτομα με υποκείμενο νόσημα, τα οποία διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο επιπλοκών από τη γρίπη.
10. Οι κλειστοί πληθυσμοί (προσωπικό και εσωτερικοί σπουδαστές σχολείων, στρατιωτικών και αστυνομικών σχολών, ειδικών σχολείων ή σχολών, νεοσύλλεκτων στις ένοπλες δυνάμεις, τρόφιμοι και προσωπικό ιδρυμάτων κ.ά.). Στρατεύσιμοι στα κέντρα κατάταξης και ειδικά όσοι κατατάσσονται κατά τους χειμερινούς μήνες (Οκτώβριο –Μάρτιο).
11. Επαγγελματίες όπως κτηνίατροι πτηνοτρόφοι, χοιροτρόφοι, σφαγείς και γενικά άτομα που έρχονται σε συστηματική επαφή με πουλερικά.

Επίσης  στην παιδιατρική πρακτική, οι περισσότεροι παιδίατροι συστήνουν τον αντιγριπικό εμβολιασμό σε νήπια που δεν ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου, αλλά θα βρεθούν για πρώτη φορά σε περιβάλλον παιδικού σταθμού.

ΟΔΗΓΙΕΣ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ ΕΜΒΟΛΙΟΥ

Το αντιγριπικό εμβόλιο πρέπει να χορηγείται έγκαιρα και πριν την έναρξη της συνήθους περιόδου εμφάνισης της έξαρσης των κρουσμάτων γρίπης, δεδομένου ότι απαιτούνται περίπου 2 εβδομάδες για την επίτευξη ανοσολογικής απάντησης.

Ο αντιγριπικός εμβολιασμός γενικά περιλαμβάνει 1 μόνο δόση του εμβολίου ετησίως.

• Βρέφη και παιδιά ηλικίας < 9 ετών, τα οποία εμβολιάζονται για πρώτη φορά, ή εκείνα < 9 ετών που στο παρελθόν είχαν λάβει μόνο 1 δόση εμβολίου γρίπης, χρειάζονται 2 δόσεις αντιγριπικού εμβολίου με μεσοδιάστημα τουλάχιστον 28 ημερών
• Σε βρέφη ηλικίας >=6 μηνών, χορηγούνται 0,5 ml (ολόκληρη η δόση), σύμφωνα με τις νέες οδηγίες από το FDA και την ΕΜΑ.

ΑΝΤΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΑΝΤΙΓΡΙΠΙΚΟΥ ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟΥ

• Βρέφη ηλικίας κάτω των έξι μηνών

• Άτομα με ιστορικό σοβαρής αναφυλακτικής κατά το παρελθόν στο αντιγριπικό εμβόλιο ή σε κάποιο από τα συστατικά του.
• Σε άτομα με ιστορικό σοβαρής αναφυλακτικής αντίδρασης στο αυγό, ο εμβολιασμός συνιστάται να διενεργείται σε αλλεργιολογικό ιατρείο.
• Ασθενείς με εμπύρετο νόσο ή οξεία λοίμωξη.

ΑΝΕΠΙΘΥΜΗΤΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΑΝΤΙΓΡΙΠΙΚΟΥ ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟΥ

Το εμβόλιο της γρίπης είναι γενικά καλά ανεκτό. Οι συχνότερες παρενέργειές του είναι:

• τοπικές αντιδράσεις: οίδημα, ερύθημα, θερμότητα, σκληρία στη θέση του εμβολιασμού

• πυρετός
• αίσθημα κακουχίας, κεφαλαλγία, μυϊκά άλγη και εφιδρώσεις
• υπνηλία, ασυνήθιστο κλάμα κυρίως σε βρέφη ηλικίας κάτω των 24 μηνών

Οι ανεπιθύμητες ενέργειες γενικά εκδηλώνονται τις πρώτες 3 ημέρες μετά τον εμβολιασμό και υποχωρούν από μόνες τους σε 1-3 ημέρες μετά την πρώτη τους εμφάνιση.

Το σύνολο των δυνητικών ανεπιθύμητων ενεργειών αναγράφεται αναλυτικά στο φύλλο οδηγιών χρήσης του εμβολίου, που περιλαμβάνεται στην εκάστοτε συσκευασία.

ΙΑΤΡΟΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΚΑΙ ΛΟΙΠΟΙ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ ΣΤΟΥΣ ΦΟΡΕΙΣ ΥΓΕΙΑΣ

Οι εργαζόμενοι στις υπηρεσίες υγείας βρίσκονται σε αυξημένο κίνδυνο να προσβληθούν από λοιμώξεις κατά την εργασία και να τις μεταδώσουν στους συναδέλφους, τους ασθενείς και τις οικογένειες τους.

Η ανοσοποίηση έναντι της γρίπης του προσωπικού των φορέων παροχής υπηρεσιών υγείας προστατεύει όχι μόνο τους εμβολιασμένους αλλά λειτουργεί και ως φραγμός κατά της μετάδοσης της γρίπης και μάλιστα σε άτομα με αντένδειξη εμβολιασμού (π.χ. βρέφη κάτω των 6 μηνών, αλλεργικά άτομα κ.α.) ή με χαμηλή ανοσολογική απόκριση και συμβάλλει στην απρόσκοπτη διατήρηση της παροχής υγειονομικής περίθαλψης κατά τη διάρκεια της κορύφωσης της εποχικής γρίπης.

Ιδιαίτερα το προσωπικό των Μονάδων Εντατικής Θεραπείας συμπεριλαμβανομένων και των Μονάδων Νεογνών, των Μονάδων Αυξημένης Φροντίδας, των Μονάδων Ειδικών Λοιμώξεων, των ειδικών Μονάδων Ανοσοκατεσταλμένων και των Τμημάτων Επειγόντων Περιστατικών (ΤΕΠ) οφείλει να είναι στο σύνολό του εμβολιασμένο.

Η Ελλάδα, όπως και άλλα Ευρωπαϊκά Κράτη, μέσω του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕΕΛΠΝΟ) έχει συγκροτήσει δίκτυα επιτήρησης, μέσω των οποίων παρακολουθείται η δραστηριότητα της γρίπης. Κάθε εργαστηριακά επιβεβαιωμένο κρούσμα γρίπης δηλώνεται στο ΚΕΕΛΠΝΟ. Επίσης στην ιστοσελίδα του ΚΕΕΛΠΝΟ στην περίοδο της υψηλής δραστηριότητας της νόσου αναρτάται διάγραμμα εβδομαδιαίας επιτήρησης.

Δηλητηριάσεις στα παιδιά

Οι δηλητηριάσεις αποτελούν την πιο συχνή μορφή ατυχημάτων στα παιδιά. Η μεγάλη πλειοψηφία των δηλητηριάσεων συμβαίνουν μέσα στο σπίτι και κυρίως αφορούν παιδιά ηλικίας κάτω των 5 ετών. Ευτυχώς όμως  σπάνια υπάρχει θανατηφόρος κατάληξη. Αυξημένη νοσηρότητα και θνητότητα παρατηρούνται στις δηλητηριάσεις των εφήβων, οι οποίες δεν είναι ατυχηματικού χαρακτήρα, αλλά αυτοκτονικού, με σκόπιμη λήψη μεγαλύτερης ποσότητας δηλητηρίου.

Οι τοξικές ουσίες μπορούν να εισέλθουν στον οργανισμό μέσω της κατάποσης, της εισπνοής ή της επαφής με το δέρμα. Συνήθως στα μικρά παιδιά επικρατεί η δηλητηρίαση μέσω κατάποσης, δεδομένης  της συνήθειας και της περιέργειας των παιδιών  να δοκιμάζουν και να γεύονται τα πάντα.

Τα πιο συνήθη αίτια των δηλητηριάσεων στα παιδιά είναι:

Φάρμακα

• Παυσίπονα και αντιπυρετικά φάρμακα (ασπιρίνη, παρακεταμόλη, ιβουπροφένη κ.ά)
• Σκευάσματα σιδήρου
• Ηρεμιστικά φάρμακα, αντικαταθλιπτικά φάρμακα, αντιεπιληπτικά καρδιαγγειακά, αντιϋπερτασικά, αντιθυρεοειδικά, κουμαρινικά αιντιπηκτικά.
• Αντισταμινικά χάπια ή σιρόπια
• Αντιβηχικά σιρόπια και ρινικές σταγόνες
• Καθαρτικά
• Αντισηπτικά

Χημικά προϊόντα

• Χλωρίνη
• Οινόπνευμα
• Απορρυπαντικά πλυντηρίου ρούχων και πιάτων
• Υγρό πιάτων
• Καθαριστικά τουαλέτας
• Καλλυντικά που περιέχουν οινόπνευμα (κολόνιες, αρώματα)
• Αιθέρια έλαια
• Βαφές μαλλιών
• Πετρέλαιο
• Φωτιστικό οινόπνευμα
• Βενζίνη
• Νέφτι
• Προσάναμμα για τζάκι
• Εντομοκτόνα
• Εντομοαπωθητικές πλακέτες (πυρεθρίνες)
• Εντομοαπωθητικά φάρμακα κατοικίδιων ζώων
• Σκοροκτόνα, ναφθαλίνη, καμφορά
• Ποντικοφάρμακα
• Γεωργικά φάρμακα (ζιζανιοκτόνα, παρασιτοκτόνα)

Υγραέριο. Η εισπνοή υγραερίου είναι πολύ επικίνδυνη και δυνητικά θανατηφόρα.

Τσιγάρο. Η μάσηση του τσιγάρου ιδίως από βρέφη, αποτελεί αρκετά συνηθισμένη  δηλητηρίαση και θεωρείται αρκετά επικίνδυνη .

Ηλεκτρονικό τσιγάρο.  H υγρή νικοτίνη που πωλείται για την επαναγέμιση των ηλεκτρονικών τσιγάρων, μπορεί να προκαλέσει δηλητηρίαση με την κατάποσή της, την εισπνοή ή την απορρόφησή της  από το δέρμα ή τα μάτια.

Φυτά. Η κατάποση φύλλων ή καρπών  ορισμένων φυτών έχουν δηλητηριώδη δράση.(Νάρκισσος, ανθούριο, ορτανσία, κυκλάμινο, πικροδάφνη, αλεξανδρινό, κ.α.)

 Αλκοόλ: Η κατανάλωση έστω και μικρής ποσότητας αλκοόλ προκαλεί μέθη ή δηλητηρίαση στα παιδιά και είναι αρκετά επικίνδυνη.

Μπαταρίες. Η κατάποση των μικρών, στρογγυλών μπαταριών μπορεί αφενός να προκαλέσει απόφραξη αεροφόρων οδών κι αφετέρου να  προκαλέσει χημικό έγκαυμα στον οισοφάγο ή στον στόμαχο του παιδιού, μέσω έκλυσης καυστικών υγρών από την μπαταρία.

Τρόφιμα. Κάποια είδη αυτοφυών μανιταριών μπορούν να προκαλέσουν βαριά δηλητηρίαση

Ενδείξεις ότι ένα παιδί έχει υποστεί δηλητηρίαση:

• Εάν κρατά κάποια βλαβερή ουσία στα χέρια του ή έχει στοιχεία αυτής στα ρούχα, στο δέρμα του ή στο στόμα του.
• Εάν υπάρχει ένδειξη ότι λείπουν χάπια ή ποσότητα σιροπιού από τη συσκευασία.
• Εάν ομολογήσει ότι δοκίμασε κάποια ουσία .
• Εάν υπάρχουν συμπτώματα όπως ανησυχία, υπνηλία, διαταραχές συνείδησης, παραισθήσεις, σπασμοί, αιμορραγίες, έμετοι, διάρροιες ή δερματικές αλλοιώσεις, οφθαλμικός ερεθισμός.

Αντιμετώπιση δηλητηριάσεων

Σε κάθε περίπτωση δηλητηρίασης διατηρούμε την ψυχραιμία μας και χωρίς πανικό, διευκρινίζουμε το είδος του δηλητηρίου, τον χρόνο λήψης και  προσδιορίζουμε την ποσότητα που πιθανόν καταναλώθηκε. Καλούμε άμεσα το Κέντρο Δηλητηριάσεων 210-7793777 δηλώνοντας τα παραπάνω στοιχεία και ακολουθούμε πιστά τις εντολές του. Σε κάθε περίπτωση επικοινωνούμε με τον παιδίατρο και επί σοβαρών συμπτωμάτων μεταφέρουμε το παιδί στο πλησιέστερο νοσοκομείο.

Γενικά όμως πρέπει να γνωρίζουμε ότι:

Σε εισπνοή τοξικών ουσιών μεταφέρουμε το παιδί σε καθαρό αέρα και επί απώλειας συνείδησης  εφαρμόζουμε τεχνητή αναπνοή.

Σε δερματική έκθεση αφαιρούμε τα ρούχα και πλένουμε καλά το δέρμα του προσώπου και των ακάλυπτων σημείων του σώματος με νερό και σαπούνι για 20 λεπτά.

Σε οφθαλμική έκθεση πλένουμε τους οφθαλμούς με καθαρό νερό ή φυσιολογικό ορό για 20 λεπτά και αναζητάμε οφθαλμολογική εξέταση.

Σε κατάποση ουσίας ακολουθούμε τις οδηγίες του Κέντρου Δηλητηριάσεων. Σε γενικές γραμμές προκαλούμε έμετο όταν πρόκειται για λήψη τσιγάρου ή για λήψη φαρμάκων. Αντίθετα δεν προκαλούμε έμετο όταν πρόκειται για λήψη καυστικών ουσιών ή πετρελαιοειδών ή όταν ο ασθενής  εμφανίζει σπασμούς ή  απώλεια συνείδησης.

Πρόληψη δηλητηριάσεων

•  Τα φάρμακα που έχουν λήξει ή έχουν αλλοιωθεί τα πετάμε. Τα σιρόπια που συνήθως είναι εύγεστα και αρέσουν στα παιδιά, τα τοποθετούμε σε ψηλά ράφια ώστε να μην μπορούν να τα φτάσουν. Γενικά τα φάρμακα τα φυλάμε κλειδωμένα σε ξεχωριστό χώρο.
• Δεν δίνουμε φάρμακα χωρίς την συνταγή παιδιάτρου. Πριν χορηγήσουμε οποιοδήποτε φάρμακο διαβάζουμε καλά τις οδηγίες της συνταγής σχετικά με την δοσολογία που προτείνεται.
• Δεν μεταφέρουμε σε άδεια μπουκάλια φάρμακα ή χημικά προϊόντα.
• Τα καθαριστικά της τουαλέτας, τα εντομοκτόνα, τα κατσαριδοκτόνα, οι εντομοαπωθητικές πλακέτες πρέπει να βρίσκονται σε μέρος ασφαλές και μακριά από τα παιδιά. Προσοχή στη ναφθαλίνη και γενικά στα σκοροκτόνα, που συχνά πέφτουν στο πάτωμα.
• Τα τσιγάρα και το υγρό του ηλεκτρονικού τσιγάρου πρέπει να βρίσκονται σε απρόσιτα , για τα παιδιά, σημεία.
• Μεγάλη προσοχή στις μικρές στρογγυλές μπαταρίες που χρησιμοποιούνται στα ρολόγια χεριών, κομπιούτερ ,ζυγαριές κλπ.
• Πρέπει να αγοράζουμε καθαριστικά που φέρουν ειδικό καπάκι ασφαλείας.
• Στα παιδιά δεν πρέπει να χορηγείται οποιαδήποτε ποσότητα αλκοόλ είτε για δοκιμή είτε για αστείο.

Συμπέρασμα

Η αποφυγή των παιδικών δηλητηριάσεων είναι εφικτή μέσω της πρόληψης. Σημαντική είναι η εκπαίδευση του παιδιού για τη χρήση φαρμάκων και ουσιών που υπάρχουν στο περιβάλλον του σπιτιού. Ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται στα βρέφη που βάζουν καθετί στο στόμα, σε παιδιά που πήραν μόνα τους κάποιο φάρμακο και σε ζωηρά παιδιά που είναι επιρρεπή σε ατυχήματα. Τέλος, πρέπει πάντα να έχουμε εύκολα διαθέσιμο το τηλέφωνο του Κέντρου Δηλητηριάσεων.

Κέντρο Δηλητηριάσεων Τηλ. 210-7793777